A A A

Gazeta Podatkowa nr 76 (1117) z dnia 22.09.2014

Ewidencja importu towarów

Wycena faktur importowych

Definicję importu towarów zawiera art. 2 pkt 7 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

Import towarów na terytorium kraju jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (art. 5 ust.1 pkt 3 ustawy o VAT).

Aby ująć w księgach rachunkowych fakturę wyrażoną w walucie obcej, należy przeliczyć ją na złote w sposób określony w art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości. W myśl tego przepisu operacje wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień. W praktyce jest to zazwyczaj dzień wystawienia faktury importowej. Taki sam kurs będzie właściwy dla celów podatku dochodowego. Jak bowiem stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o pdop i art. 11a ust. 2 ustawy o pdof, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Natomiast dla celów VAT w przypadku importu towarów przeliczenia na złote dokonuje się zgodnie z przepisami celnymi. Tak stanowi art. 31a ust. 3 ustawy o VAT.

W razie braku faktury importowej przeliczenia wartości zakupionych towarów na złote dokonuje się w oparciu o dokument celny. Wówczas nie należy jednak przyjmować do ustalenia wartości towarów kursu wynikającego z dokumentu celnego, lecz kurs średni ogłoszony przez NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia tego dokumentu.

Na podstawie faktury importowej wystawionej przez kontrahenta zagranicznego, a w razie jej braku na podstawie dokumentu celnego, zakup towarów handlowych może zostać ujęty w księgach rachunkowych zapisem:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami".

Należności celne

Od 1 stycznia 2014 r. sposób określania podstawy opodatkowania w imporcie towarów reguluje art. 30b ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu podstawą opodatkowania z tytułu importu towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, wówczas podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy. Podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe, takie jak m.in. koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia - o ile nie zostały one włączone do wartości celnej - ponoszone do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przy czym przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w liście przewozowym lub jakimkolwiek innym dokumencie przewozowym, na podstawie którego towary są importowane. W przypadku braku takiej informacji za pierwsze miejsce przeznaczenia uważa się miejsce pierwszego przeładunku na terenie kraju.

Do podstawy opodatkowania dolicza się także opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów (art. 30b ust. 6 ustawy o VAT).

Podatnik dokonujący rozliczenia importu towarów według tzw. zasad ogólnych jest obowiązany w terminie 10 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku (art. 33 ust. 4 ustawy o VAT). Jeżeli zakup towarów z importu związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych, wówczas podatnik ma prawo do odliczenia podatku wynikającego z dokumentu celnego. Gdyby należny podatek VAT z tytułu importu towarów nie podlegał odliczeniu, wówczas należy go odnieść na zwiększenie ceny nabycia towarów. Również cło i ewentualny podatek akcyzowy zwiększają wartość zakupionych towarów.

Ewidencja podatku należnego VAT oraz innych należności celnych może przebiegać zapisami:

1. Kwota podatku należnego z tytułu importu:

a) stanowiąca jednocześnie VAT podlegający odliczeniu

- Wn konto 22-2 "VAT naliczony i jego rozliczenie",

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny),

b) niestanowiąca VAT podlegającego odliczeniu

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny).

2. Kwota należnego cła

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny).

3. Zapłata podatku należnego VAT oraz cła do urzędu celnego

- Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny),

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

W sytuacji gdy na podstawie art. 33a ust. 1 ustawy o VAT towary zostaną objęte na terytorium kraju procedurą uproszczoną, o której mowa w art. 76 ust. 1 lit. b) lub c) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z 12 października 1992 r., w której okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy, podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów. Konieczne jest w takim przypadku spełnienie warunków wymienionych w art. 33a ust. 2-6 ustawy o VAT.

Stosując uproszczoną procedurę podatnik nie wpłaca na rachunek urzędu celnego podatku należnego VAT, gdyż dokonuje jego rozliczenia poprzez wykazanie kwoty tego podatku w deklaracji składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów.

W takim przypadku ewidencja należności celnych może przebiegać zapisami:

1. Kwota VAT należnego od importu towarów:

a) stanowiąca jednocześnie VAT podlegający odliczeniu

- Wn konto 22-2 "VAT naliczony i jego rozliczenie",

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego",

b) niestanowiąca VAT podlegającego odliczeniu

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego".

2. Należne cło

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny).

3. Zapłata cła na rachunek bankowy urzędu celnego

- Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd celny),

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Wycena towarów

Na dzień nabycia zapasy rzeczowych składników obrotowych ujmuje się w księgach rachunkowych według cen nabycia (art. 28 ust. 11 pkt 1 ustawy o rachunkowości).

W myśl art. 28 ust. 2 wymienionej ustawy cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Cena nabycia ulega zwiększeniu o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu. W cenie nabycia uwzględnia się więc także koszty zakupu (w szczególności koszty transportu), jeżeli ich wysokość stanowi znaczącą wartość. Koszty zakupu uznane za nieistotne odnosi się bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Usługi obce) lub konto zespołu 5,

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Natomiast koszty zakupu stanowiące istotną wartość mogą być wliczone bezpośrednio w cenę nabycia, zwiększając wartość towarów ujmowanych na koncie 33 "Towary" na podstawie dowodu Pz. Jednak metoda ta może być stosowana tylko w takim przypadku, gdy w momencie nabycia towarów kwota kosztów zakupu jest znana i istnieje możliwość ich przypisania do każdej dostawy i do poszczególnych asortymentów towarów. Jeżeli nie jest to możliwe, wówczas koszty zakupu są ujmowane bieżąco na koncie 52 "Koszty zakupu" zapisem:

- Wn konto 52 "Koszty zakupu",

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Po zakończeniu okresu sprawozdawczego (miesiąca) koszty ujęte na koncie 52 odnoszone są na konto 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" i następnie rozliczane proporcjonalnie na sprzedaż i na wartość towarów stanowiących zapas. Koszty zakupu przypadające na sprzedane towary podlegają wyksięgowaniu z konta 64 zapisem:

- Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",

- Ma konto 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów".

Na dzień bilansowy kwota nierozliczonych kosztów zakupu pozostająca na koncie 64 (jako saldo debetowe tego konta) zwiększa wartość zapasów towarów wykazywanych w bilansie w pozycji B.I.4 "Zapasy".

Przykład

Założenia

Jednostka będąca czynnym podatnikiem VAT dokonała zakupu towarów od kontrahenta z Ukrainy, których wartość zgodnie z fakturą wystawioną 2 września 2014 r. wyniosła 5.000 USD. Średni kurs NBP z dnia 1 września 2014 r. wynosił 3,2035 zł/USD (tabela nr 168/A/NBP/2014 z dnia 2014.09.01).

Towar został przyjęty do magazynu 2 września 2014 r.
Kurs celny w dniu dokonania odprawy celnej wynosił 3,2010 zł/USD (kurs przykładowy). Z dokumentu celnego wynikają następujące dane:

a) wartość celna towaru: 5.000 USD × 3,2010 zł/USD = 16.005 zł (w zaokrągleniu),

b) cło: 1.179 zł,

c) VAT należny od importu (będący jednocześnie VAT podlegającym odliczeniu): (16.005 zł + 1.179 zł) × 23% = 3.952 zł (w zaokrągleniu).
Zobowiązanie z tytułu cła oraz VAT podlegającego odliczeniu jednostka wpłaciła na rachunek bankowy urzędu celnego 10 września 2014 r. (jednostka nie stosuje procedury uproszczonej umożliwiającej rozliczenie VAT od importu w deklaracji).

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. Faktura importowa: (5.000 USD × 3,2035 zł/USD) =	16.017,50 zł	30	21
2. Dokument celny SAD
a) cło	1.179,00 zł	30	22
b) podatek VAT	3.952,00 zł	22-2	22
3. Pz - przyjęcie towarów do magazynu w cenie zakupu: (16.017,50 zł + 1.179,00 zł) =	17.196,50 zł	33	30
4. WB - zapłata cła oraz VAT: (1.179 zł + 3.952 zł) =	5.131,00 zł	22	13-0