rachunkowość finansowa, sprawozdanie finansowe, księgi rachunkowe, rozliczenia międzyokresowe, MSR
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 18 (330) z dnia 20.09.2012

Różnice kursowe w księgach rachunkowych - wybrane zagadnienia

 

1. Kompensata rozrachunków wyrażonych w walucie obcej

Zgodnie z umową zamierzamy skompensować należność od kontrahenta zagranicznego z częścią zobowiązania wobec tego kontrahenta. Jak rozliczyć tę kompensatę i jak ją zaksięgować?

W świetle art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości, w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań wyrażonych w walucie obcej, wycena dokonywana jest według kursu faktycznie zastosowanego, obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji. Jeżeli zastosowanie kursu (faktycznego) nie jest zasadne, to wyceny dokonuje się po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski (NBP) z dnia poprzedzającego dzień przeprowadzenia operacji.

W przypadku kompensaty nie dochodzi do faktycznej wymiany waluty na inną, tj. nie ma miejsce jej zakup ani sprzedaż. Tym samym do wyceny waluty stosuje się kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień operacji (tutaj: dzień dokonania kompensaty).

Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Ewentualne saldo pozostające na koncie rozrachunkowym po kompensacie stanowić będzie należność bądź zobowiązanie, podlegające dalszemu rozliczeniu, np. poprzez zapłatę.

Zapisy księgowe dotyczące umorzenia wzajemnych wierzytelności wyglądają następująco:

      - Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki",
      - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki".

Tak jak przy regulowaniu rozrachunków w formie zapłaty, w przypadku kompensaty również powstają różnice kursowe, które zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych.

Również w myśl przepisów podatkowych, różnice kursowe powstałe w wyniku kompensaty zobowiązań z należnościami zalicza się do przychodów bądź kosztów podatkowych (por. art. 15a ust. 2-3 i 7 updop i art. 24c ust. 2-3 i 7 updof).

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. "Alfa" posiada:

a) należność od kontrahenta zagranicznego w wysokości: 3.500 EUR wycenioną w dniu zarachowania po kursie: 4,0703 zł/EUR, co daje: 14.246,05 zł oraz

b) zobowiązanie wobec tego samego kontrahenta w wysokości: 2.000 EUR wycenione po kursie: 4,1150 zł/EUR, co daje: 8.230,00 zł.

2. Na podstawie umowy z 21 sierpnia 2012 r. dokonano kompensaty rozrachunków do wysokości: 2.000 EUR. Średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień kompensaty (tj. 20 sierpnia 2012 r.) wyniósł: 4,0684 zł/EUR.

3. Pozostałą część należności w kwocie: 1.500 EUR kontrahent wpłacił na konto walutowe jednostki. Waluta wpłynęła 22 sierpnia 2012 r. Średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wpływu (tj. 21 sierpnia 2012 r.) wyniósł: 4,0683 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - kompensata należności ze zobowiązaniem:
2.000 EUR × 4,0684 zł/EUR =
8.136,80 zł 21 20
2. PK - rozliczenie dodatniej różnicy kursowej od zobowiązania:
2.000 EUR × (4,1150 zł/EUR - 4,0684 zł/EUR) =
93,20 zł 21 75-0
3. PK - rozliczenie ujemnej różnicy kursowej od należności:
2.000 EUR × (4,0703 zł/EUR - 4,0684 zł/EUR) =
3,80 zł 75-1 20
4. WB - wpływ na rachunek walutowy pozostałej części należności:
1.500 EUR × 4,0683 zł/EUR =
6.102,45 zł 13-1 20
5. PK - rozliczenie ujemnej różnicy kursowej:
1.500 EUR × (4,0703 zł/EUR - 4,0683 zł/EUR) =
3,00 zł 75-1 20

III. Księgowania:

Kompensata rozrachunkówwyrażonych w walucie obcej


 

2. Sprzedaż walut w kantorze internetowym

Prowadzimy działalność w formie spółki z o.o. Posiadamy rachunek walutowy w euro. Zamierzamy założyć konto w kantorze internetowym. Jak księgować operacje wymiany walut w takim kantorze? Zaznaczam, że może wystąpić sytuacja, że na konto kantoru przelejemy pewną kwotę, a przewalutowania dokonamy dopiero w momencie, gdy pojawi się korzystny dla nas kurs danej waluty.

Jak wynika z pytania jednostka zamierza wymieniać walutę obcą za pośrednictwem kantoru internetowego. Aby móc korzystać z usług kantoru internetowego trzeba posiadać konto w banku, w którym istnieje możliwość dokonywania przelewów internetowych. Następnie dokonać należy rejestracji w wybranym przez siebie e-kantorze i przelać na jego konto sumę, którą chce się wymienić na inną walutę, składając jednocześnie zlecenie wymiany waluty.

Czas realizacji transakcji uzależniony jest od kantoru i banku, za pośrednictwem którego dokonywana jest transakcja. Można również zatwierdzić wymianę po korzystnym kursie w wybranym przez siebie momencie. Nie zawsze zatem dzień przelewu środków do wymiany pokrywa się z dniem rozliczenia transakcji. Dlatego też wymianę walut za pośrednictwem e-kantoru wskazane jest ujmować w księgach rachunkowych za pośrednictwem konta 13-9 "Środki pieniężne w drodze". Ewidencję przedstawia poniższy schemat.

 

Sprzedaż walut w kantorze internetowym

Objaśnienie do schematu:

1. WB - przelew środków do wymiany.

2. WB - przelew środków z wymiany (rozliczenie transakcji).

Operację odprzedaży waluty za pośrednictwem e-kantoru ujmuje się w księgach rachunkowych po kursie faktycznie zastosowanym (kantorowym), a więc po kursie, po jakim jednostka daną walutę sprzedała. Wynika to z art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Jeżeli jednak w dniu przekazania waluty na konto e-kantoru nie nastąpi od razu przewalutowanie (odprzedaż waluty), lecz oczekuje ona na korzystny kurs, to jej rozchód z rachunku walutowego można wycenić po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień wypływu środków (na podstawie ww. art. 30 ust. 2) lub historycznym (na podstawie art. 35 ust. 8 ustawy o rachunkowości), jeżeli taki kurs jednostka przyjęła w swojej polityce rachunkowości.

Ewidencję księgową operacji sprzedaży waluty w e-kantorze przedstawiono na przykładzie liczbowym.

Przykład

I. Założenia:

1. Na rachunek walutowy 23 lipca 2012 r. wpłynęła należność w kwocie: 43.000 EUR, którą wyceniono po kursie: 4,1596 zł/EUR, co dało równowartość: 178.862,80 zł.

2. Jednostka 26 lipca 2012 r. przelała: 35.000 EUR na konto e-kantoru celem sprzedaży, przy czym oczekiwano na korzystny kurs. Transakcję sprzedaży zrealizowano 27 lipca 2012 r. po kursie: 4,2110 zł/EUR.

3. Zgodnie z polityką rachunkowości jednostki, rozchód środków z rachunku walutowego, w sytuacji gdy nie jest możliwe zastosowanie kursu faktycznego, wycenia się po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego wypływ. Kurs średni NBP 25 lipca 2012 r. wynosił: 4,2087 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB - przelew środków do wymiany: 35.000 EUR × 4,2087 zł/EUR = 147.304,50 zł 13-9 13-1
2. PK - rozliczenie różnicy kursowej od własnych środków pieniężnych:
35.000 EUR × (4,2087 zł/EUR - 4,1596 zł/EUR) =
1.718,50 zł 13-1 75-0
3. WB - rozliczenie transakcji sprzedaży: 35.000 EUR × 4,2110 zł/EUR = 147.385,00 zł 13-0 13-9
4. PK - rozliczenie różnicy kursowej z transakcji sprzedaży:
35.000 EUR × (4,2110 zł/EUR - 4,2087 zł/EUR) =
80,50 zł 13-9 75-0

III. Księgowania:

Sprzedaż walut w kantorze internetowym


 

3. Rozliczenie różnic kursowych z tytułu otrzymanej zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów

Kontrahent z Niemiec wpłacił na nasze konto walutowe 100% zaliczkę na poczet dostawy towarów, która zrealizowana zostanie w późniejszym terminie. Zaliczkę tę potwierdziliśmy fakturą. Jak ująć tę transakcję w księgach rachunkowych?

Otrzymanie od kontrahenta zaliczki to zdarzenie, które nie powoduje u otrzymującego powstania przychodu bilansowego w okresie jej uzyskania, gdyż świadczenie nie zostało jeszcze wykonane. Przychód będzie osiągnięty w przyszłych okresach sprawozdawczych pod datą realizacji świadczenia. Dlatego równowartość otrzymanej zaliczki na poczet przyszłej dostawy zalicza się w księgach rachunkowych do rozliczeń międzyokresowych przychodów (por. art. 41 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

W księgach rachunkowych otrzymaną zaliczkę ujmuje się zapisem:

      - Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 13-1 "Rachunek walutowy",
      - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami".

Jeśli zaliczka wyrażona jest w walucie obcej, to jej wpływ na własny rachunek walutowy należy przeliczyć na walutę polską. Wyceny tej dokonuje się według kursu średniego NBP obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień otrzymania zaliczki. W myśl bowiem art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości, wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

W przypadku wpływu zaliczki na rachunek walutowy nie można mówić o faktycznym, rzeczywistym kursie, który miałby służyć do wyceny tej operacji, gdyż nie została dokonana wymiana środków pieniężnych (np. zakup waluty od banku). W sytuacji gdy do otrzymanych zaliczek nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z dnia poprzedzającego dzień otrzymania zaliczki.

Fakturę wystawioną na okoliczność otrzymania zaliczki przelicza się po kursie średnim ogłoszonym przez NBP w dniu poprzedzającym dzień jej wystawienia. Fakturę taką można ująć w księgach rachunkowych, zapisem:

      - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami",
      - Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

W dacie realizacji dostawy towarów powstanie przychód. Wartość tego przychodu ustala się według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień jego uzyskania i odnosi się do przychodów ze sprzedaży towarów, zapisem:

      - Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
      - Ma konto 73-0 "Sprzedaż towarów".

Następnie rozlicza się powstałe ujemne lub dodatnie różnice kursowe i odnosi się je odpowiednio do kosztów lub przychodów finansowych, zapisem:

   1) ujemne różnice kursowe:
      - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
      - Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
   2) dodatnie różnice kursowe:
      - Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
      - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe".

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka otrzymała na rachunek walutowy od kontrahenta zagranicznego 100% zaliczkę na poczet przyszłej dostawy towarów w kwocie: 10.000 EUR. Wpływ waluty przeliczono po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień jej otrzymania, który wyniósł: 4,0918 zł/EUR, co dało równowartość: 40.918 zł.

2. W dniu otrzymania zaliczki wystawiono fakturę zaliczkową, którą wyceniono po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień jej wystawienia, który wyniósł: 4,0918 zł/EUR.

3. Po zrealizowaniu dostawy towarów jednostka kwotę figurującą na koncie 84 zaliczyła do przychodów ze sprzedaży, po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, wynoszącym: 4,1012 zł/EUR, co dało równowartość: 41.012 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB - wpływ zaliczki na konto walutowe: 10.000 EUR × 4,0918 zł/EUR = 40.918 zł 13-1 20
2. Faktura dokumentująca otrzymanie zaliczki: 10.000 EUR × 4,0918 zł/EUR = 40.918 zł 20 84
3. PK - zarachowanie przychodu z tytułu sprzedaży towarów: 10.000 EUR × 4,1012 zł/EUR = 41.012 zł 84 73-0
4. PK - rozliczenie ujemnej różnicy kursowej: 10.000 EUR × (4,1012 zł/EUR - 4,0918 zł/EUR) = 94 zł 75-1 84

III. Księgowania:

Rozliczenie różnic kursowych z tytułu otrzymanej zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów

 

www.PoradnikKsiegowego.pl - Ewidencja księgowa na przykładach liczbowych:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
PODATEK VAT - zasady rozliczania i weryfikacji

WSKAŹNIKI

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.