Środki trwałe i wyposażenie otrzymane w formie aportu

W styczniu 2022 r. przekazano aportem z jednoosobowej działalności gospodarczej do spółki komandytowej środki trwałe i wyposażenie (całkowicie zamortyzowane). Jak ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych spółki?

W księgach rachunkowych spółki komandytowej otrzymanie aportu w postaci środków trwałych polega na zwiększeniu wartości aktywów trwałych, zapisem po stronie Wn konta 01 "Środki trwałe", w korespondencji ze stroną Ma konta 30 "Rozliczenie zakupu" lub 24 "Pozostałe rozrachunki". Z kolei sposób ujęcia wyposażenia otrzymanego aportem zależeć będzie od przyjętych w polityce rachunkowości spółki rozwiązań odnoszących się do takich składników aktywów.

Otrzymane aportem środki trwałe spółka komandytowa powinna wprowadzić do ksiąg rachunkowych, na podstawie dowodu "OT - Przyjęcie środka trwałego". Dla celów bilansowych wartością początkową pojedynczych środków trwałych otrzymanych w drodze aportu jest cena ich nabycia, za którą przyjmuje się wartość ustaloną w umowie spółki, nie wyższą od wartości rynkowej (ceny sprzedaży). Od tak ustalonej wartości początkowej spółka, o której mowa w pytaniu, będzie dokonywała odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, uwzględniając przy ustalaniu okresu i rocznej stawki amortyzacyjnej okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych (por. art. 32 ustawy o rachunkowości).

Do ksiąg rachunkowych spółki komandytowej należy wprowadzić również otrzymane aportem wyposażenie. Sposób ujęcia wyposażenia zależy od przyjętych w polityce rachunkowości spółki komandytowej rozwiązań ewidencyjnych, odnoszących się do tego rodzaju aktywów. Jeżeli składniki wyposażenia spełniają warunki definicji środków trwałych (o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości), to spółka komandytowa może zakwalifikować je do środków trwałych. Ustawa o rachunkowości nie wyznacza wartości granicznej, poniżej której można uznać dany składnik aktywów za niskocenny. Jednostki wyznaczają taką wartość dla celów bilansowych we własnym zakresie, często korzystając z kwoty dolnej granicy wartości początkowej składników uznawanych za środki trwałe, określonej w przepisach o podatku dochodowym. Kwota ta wynosi obecnie 10.000 zł.

Na podstawie art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez:

1) dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub

2) jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.

Pierwszy sposób polega na grupowaniu niskocennych środków trwałych podobnych ze względu na rodzaj lub przeznaczenie i ustalaniu zbiorczych odpisów amortyzacyjnych dla danej grupy środków trwałych. Obiektem inwentarzowym w takiej sytuacji będzie grupa składników majątkowych. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się wówczas na zasadach ogólnych, określonych w art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Ważne jest to, że od łącznej wartości grupy środków trwałych nie można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Z kolei drugi sposób polega na dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego wartości początkowej środka trwałego - pojedynczego obiektu inwentarzowego - w koszty okresu, w którym przyjęto ten składnik majątku do użytkowania.

Warto pamiętać, że szczegółowe regulacje dotyczące niskocennych środków trwałych zawiera KSR nr 11 "Środki trwałe". Z pkt 4.28 tego standardu wynika, że w przypadku nieistotnej wartości początkowej składnika majątku spełniającego warunki uznania za środek trwały możliwe jest stosowanie uproszczeń. Uproszczenia te przedstawiono w poniższej tabeli.

Ujęcie niskocennego składnika majątku w środkach trwałych

Nieujęcie niskocennego składnika majątku w środkach trwałych

Niskocenny składnika majątku zostaje ujęty w środkach trwałych i:

-	zostaje objęty zbiorczym obiektem inwentarzowym,
-	stanowi pojedynczy obiekt inwentarzowy, ale pod datą przyjęcia do użytkowania jego wartość początkowa jest jednorazowo odpisywana w ciężar kosztów amortyzacji

Niskocenny składnik majątku nie zostaje ujęty w środkach trwałych i:

-	jego wartość początkowa zostaje jednorazowo odpisana w ciężar kosztów materiałów pod datą oddania do użytkowania, jednocześnie jednak przedmiot objęty zostaje ilościową lub ilościowo-wartościową ewidencją pozabilansową,
-	jego wartość początkowa zostaje jednorazowo odpisana w ciężar kosztów materiałów pod datą oddania do użytkowania

Spółka komandytowa, o której mowa w pytaniu, może zatem stosować dla niskocennych środków trwałych powyższe rozwiązania, pamiętając o zasadzie istotności. Prawo bilansowe zezwala bowiem na stosowanie uproszczeń dopuszczonych ustawą o rachunkowości, pod warunkiem, że uproszczenia te nie wywierają istotnie ujemnego wpływu na sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki (por. art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Przykład

I. Założenia:

Spółka komandytowa otrzymała w formie aportu środki trwałe oraz wyposażenie. Ustalona w umowie spółki wartość środków trwałych wynosiła: 80.000 zł, a wyposażenia: 5.000 zł.
Zgodnie z polityką rachunkowości spółki, niskocenne składniki majątku (wyposażenie) nie zostały zaliczone do środków trwałych. Przyjęto je do magazynu materiałów w dniu przekazania do użytkowania i odniesiono w koszty.
Ewidencja kosztów odbywa się w spółce na kontach zespołu 4.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. PK - wartość wkładów zadeklarowana w umowie spółki	85.000 zł	24-2	80
2. OT - przyjęcie środków trwałych	80.000 zł	01	24-2
3. PZ - przyjęcie wyposażenia do magazynu	5.000 zł	31-1	24-2
4. WZ - wydanie z magazynu wyposażenia do używania	5.000 zł	40-1	31-1