A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (809) z dnia 20.06.2013

Przychód z tytułu najmu - ujęcie dla celów podatkowych oraz ewidencyjnych

W maju br. wystawiliśmy fakturę za najem za 3 miesiące z góry (czerwiec-sierpień) z terminem płatności do końca maja br. Jak w związku z tym rozliczyć przychód dla celów podatku dochodowego oraz ewidencji księgowej?

Dla celów bilansowych otrzymane od kontrahentów środki z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w przyszłych okresach sprawozdawczych, rozlicza się za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych przychodów. Natomiast przychód podatkowy powstaje w ostatnim dniu przyjętego przez strony okresu rozliczeniowego albo w dniu wykonania usługi (częściowego wykonania usługi), nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności - jeżeli umowa nie określa takiego okresu.

Przychód z tytułu czynszu za wynajmowane pomieszczenia może zwiększać przychody z działalności podstawowej ewidencjonowane na koncie 70-0 "Sprzedaż usług" albo w przypadku, gdy najem nie stanowi działalności podstawowej - pozostałe przychody operacyjne ewidencjonowane na koncie 76-0.

Otrzymanie czynszu "z góry" za przyszłe okresy sprawozdawcze powoduje konieczność jego rozliczenia za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych przychodów - konto 84. Dopiero kwota czynszu, przypadająca na dany okres sprawozdawczy, jest odnoszona na odpowiednie konto przychodów (70-0 lub 76-0). Taki sposób rozliczenia wynika z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.), który stwierdza, iż rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują m.in. równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych.

Zatem w księgach rachunkowych wynajmującego ewidencja związana z wykazaniem czynszu może przebiegać następująco:

1. Faktura VAT:

- Wn konto 20 lub konto 24 - wartość brutto,
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego" - kwota VAT,
- Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" - wartość netto.

2. Otrzymanie zapłaty:

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

3. Zarachowanie czynszu, w części przypadającej na dany okres sprawozdawczy:

- Wn konto 84, Ma konto 70-0 lub 76-0.

Nieco inaczej jest dla celów podatku dochodowego. W przypadku usług o ustalonym okresie rozliczeniowym moment powstania przychodu w podatku dochodowym określa się na podstawie art. 14 ust. 1e ustawy o PDOF (oraz odpowiednio art. 12 ust. 3c ustawy o PDOP). Jak wynika z tych przepisów, jeśli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, przychód powstaje w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Oznacza to, że w omawianym zakresie bez znaczenia pozostaje wówczas data wykonania usługi, data wystawienia faktury, czy też data otrzymania należności (czynszu).

W ustawach podatkowych nie ma definicji okresu rozliczeniowego, jednak w praktycznym rozumieniu jest to okres, za jaki następuje rozliczenie świadczenia. Rozliczenie, czyli obliczenie, ustalenie parametrów zużycia (np. wody, prądu, gazu itp.) w celu określenia kwoty świadczenia należności.

Typowy okres rozliczeniowy występuje przy dostawach tzw. mediów. Natomiast taki okres nie występuje w przypadku, o którym mowa w pytaniu, jest to po prostu czynsz płatny z góry za 3 m-ce.

W związku z tym przychód ustala się zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 14 ust. 1c ustawy o PDOF (odpowiednio art. 12 ust. 3a ustawy o PDOP). Na podstawie tych przepisów, za datę powstania przychodu uważa się dzień wykonania usługi (albo częściowego wykonania usługi), nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.