rachunkowość finansowa, sprawozdanie finansowe, księgi rachunkowe, rozliczenia międzyokresowe, MSR
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 15 (351) z dnia 1.08.2013

Przychody i koszty działalności handlowej

1. Wycena i ewidencja towarów na dzień ich nabycia

Jesteśmy firmą produkcyjno-handlową. Głównym celem naszej działalności jest produkcja i sprzedaż miodu oraz kupno i sprzedaż alkoholi. Przy zakupie towarów (alkoholi) ponosimy koszty transportu i magazynowania. Dodatkowo ponosimy koszty wynagrodzeń pracowników działu handlowego, energii, wody oraz akcyzy. Na jakim koncie księgować te koszty? Czy ostatecznie, przy rozliczaniu kosztów za dany miesiąc, obciążają one konto "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)"?

Zasady wyceny towarów na dzień ich nabycia zawiera art. 28 ust. 11 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jego treścią, składniki rzeczowych aktywów obrotowych na dzień ich nabycia ujmuje się w księgach rachunkowych - według cen nabycia. Cena nabycia towarów obejmuje (por. art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości):

1) cenę zakupu, tj. kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz

2) koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

W ramach pewnych uproszczeń, jeśli nie zniekształci to stanu aktywów i wyniku finansowego jednostki, towary mogą być wyceniane w cenach zakupu (por. art. 34 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Towary można również ujmować na dzień ich nabycia w cenach ewidencyjnych. Wówczas należy uwzględnić i ująć w księgach różnicę pomiędzy tymi cenami a rzeczywistymi cenami nabycia albo zakupu towarów (zob. art. 34 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Wycena towarów w cenach nabycia oznacza, że koszty zakupu (np. transportu, ubezpieczenia w czasie transportu) zwiększają wartość towarów wykazywaną w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym. Ewidencja taka jest prowadzona, gdy wysokość tych kosztów stanowi znaczną wartość i ze względu na istotny wpływ tych kosztów na wyniki uzyskiwane ze sprzedaży nie powinny być odpisywane w koszty z chwilą ich poniesienia.

Ewidencja kosztów zakupu w przypadku wyceny towarów w cenie nabycia może być prowadzona na dwa sposoby:

1) koszty te mogą być rozliczane za pośrednictwem konta 64,

2) koszty te mogą zostać wliczone bezpośrednio w cenę nabycia towarów.

Przyjętą zasadę wyceny towarów jednostka powinna opisać w zasadach (polityce) rachunkowości, wymaganych art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Koszty zakupu rozliczane w czasie przypadające na sprzedane towary mogą być odnoszone w koszty sprzedaży towarów, tj. na konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)" (zapisem: Wn konto 73-1, Ma konto 64) lub na konto 51 "Koszty działalności podstawowej - handlowej" (zapisem: Wn konto 51, Ma konto 64).

 

2. Przychody ze sprzedaży towarów oraz koszty sprzedanych towarów

Do ewidencji przychodów ze sprzedaży towarów przeznaczone jest konto 73-0 "Sprzedaż towarów". Na koncie tym ujmuje się przychody ze sprzedaży towarów w wartości netto, tj. pomniejszone o VAT należny i udzielone w momencie sprzedaży rabaty, opusty lub bonifikaty. Przychody ze sprzedaży towarów na podstawie faktur sprzedaży księguje się w następujący sposób:

   a) wartość sprzedaży według cen sprzedaży netto:
      - Ma konto 73-0 "Sprzedaż towarów",
   b) VAT należny:
      - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego",
   c) należność od nabywcy (poz. a + poz. b):
      - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy).

W jednostkach prowadzących działalność handlową koszty sprzedanych towarów ujmuje się na koncie 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)". Po stronie Wn tego konta księguje się przede wszystkim wartość sprzedanych towarów w cenach przyjętych do ewidencji, tzn. w cenach zakupu, nabycia lub stałych cenach ewidencyjnych. Po stronie Ma księguje się m.in. wszelkie zmniejszenia wartości sprzedanych towarów wynikające np. z uznanych reklamacji. Jeżeli zapasy towarów są ewidencjonowane w cenach różniących się od cen zakupu (nabycia), to wartość rozchodowanych na skutek sprzedaży towarów doprowadza się do wartości w cenach zakupu (nabycia), korygując zaksięgowaną wcześniej na koncie 73-1 wartość towarów w cenach ewidencyjnych o kwotę odchyleń od cen ewidencyjnych towarów, przypadającą na towary sprzedane.

Ewidencja kosztu sprzedanych towarów może przebiegać następująco:

1. Wydanie towarów z magazynu w związku z ich sprzedażą (wartość w cenach ewidencyjnych):
      - Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 33 "Towary".
2. Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych towarów w części przypadającej na towary sprzedane, w sytuacji gdy ewidencja zapasów towarów prowadzona jest w cenach ewidencyjnych różniących się od cen zakupu (nabycia):
   a) kredytowych:
      - Wn konto 34-2 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów",
      - Ma konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
   b) debetowych:
      - Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 34-2 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów".
3. Częściowy lub całkowity zwrot towarów na skutek reklamacji nabywcy, uznanej przez sprzedawcę za uzasadnioną (równolegle do korekty sprzedaży, potwierdzonej fakturą korygującą):
      - Wn konto 33 "Towary",
      - Ma konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)".

Uwaga: W sytuacji gdy ewidencja zapasów towarów prowadzona jest w cenach ewidencyjnych różniących się od cen zakupu (nabycia), równolegle do księgowania zwrotu towarów koryguje się odchylenia od cen ewidencyjnych kredytowe (zapisem: Wn konto 73-1, Ma konto 34 i debetowe (zapisem odwrotnym: Wn konto 34-2, Ma konto 73-1).

4. Przeniesienie wartości sprzedanych towarów na dzień bilansowy według cen zakupu (nabycia):
      - Wn konto 86 "Wynik finansowy",
      - Ma konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)".

 

3. Bieżące koszty działalności handlowej

Wybór sposobu ewidencji i rozliczania kosztów

Ustawa o rachunkowości daje możliwość wyboru sposobu ewidencji i rozliczania kosztów, spośród trzech możliwych:

1) tylko według rodzajów - na kontach zespołu 4,

2) tylko według funkcji - na kontach zespołu 5 lub

3) równocześnie według rodzajów i według funkcji - na kontach zespołu 4 i 5.

W przypadku gdy firma prowadzi dwie odmiany działalności, tj. produkcyjną i handlową, może prowadzić ewidencję kosztów działalności podstawowej według jednego z poniższych rozwiązań:

1) w układzie rodzajowym na kontach zespołu 4 oraz funkcjonalnym na kontach zespołu 5, przy czym wartość sprzedanych towarów ujmuje odrębnie na przeznaczonym do tego celu koncie 73-1, albo

2) tylko w układzie funkcjonalnym - na kontach zespołu 5, przy czym wartość sprzedanych towarów ujmuje odrębnie - na koncie 73-1.

Wyboru odpowiedniego sposobu ewidencji i rozliczania kosztów handlowych dokonuje kierownik jednostki (właściciel firmy), dając temu wyraz w dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości.

W ramach kont zespołu 4 jednostka powinna wyodrębnić konto 40 "Koszty według rodzajów" oraz konto 49 "Rozliczenie kosztów". Do ewidencji kosztów według rodzajów można utworzyć następujące konta: 40-0 "Amortyzacja", 40-1 "Zużycie materiałów i energii", 40-2 "Usługi obce", 40-3 "Podatki i opłaty", 40-4 "Wynagrodzenia", 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia", 40-6 "Pozostałe koszty rodzajowe".

Natomiast w ramach kont zespołu 5 jednostka produkcyjno-handlowa powinna wyodrębnić przede wszystkim następujące konta: 50 "Koszty działalności podstawowej - produkcyjnej", 51 "Koszty działalności podstawowej - handlowej", 53 "Koszty działalności pomocniczej", 55 "Koszty zarządu", 58 "Rozliczenie kosztów działalności".

W jednostkach zajmujących się obrotem towarowym wszystkie koszty pozostające w bezpośrednim związku z prowadzeniem działalności handlowej ewidencjonuje się na koncie 51 "Koszty działalności podstawowej - handlowej".


Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym - na kontach zespołu 4 oraz funkcjonalnym - na kontach zespołu 5

Ewidencja i rozliczanie kosztów według rodzajów i równocześnie według funkcji polega na tym, że koszty proste działalności operacyjnej księguje się bieżąco, na podstawie dokumentów źródłowych na odpowiednich kontach zespołu 4 - według rodzajów i równolegle do ewidencji na kontach zespołu 4 grupuje się te koszty według funkcji - na właściwych kontach zespołu 5. Koszty przypadające na miesiąc bieżący wprowadza się na konta zespołu 5 równolegle do zapisów na kontach zespołu 4, za pomocą konta 49. Natomiast koszty zakwalifikowane do rozliczenia w przyszłych okresach księguje się w ciężar konta 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" - w korespondencji z kontem 49 i dopiero z tego konta przenosi się je - w części przypadającej na bieżący miesiąc - na odpowiednie stanowisko kosztów w zespole 5.

Ewidencja podstawowych operacji na kontach zespołu 4 i 5 w prowadzonej przez jednostkę działalności handlowej może przebiegać w sposób przedstawiony w poniższej tabeli:

Opis operacji Konto
Wn Ma
1. Bieżące księgowanie kosztów według rodzajów (na podstawie dowodów źródłowych):    
    a) amortyzacja nieruchomości i urządzeń 40-0 07
    b) usługi obce udokumentowane fakturą, np. komunalne,
        czynsz, ochrona obiektów
40-2 21 lub 30
    c) koszty energii, ogrzewania, wody 40-1 21 lub 30
    d) koszty utrzymania sprzętu (remonty, konserwacje) 40-1, 40-2, 40-6 21 lub 30
    e) zużycie materiałów 40-1 31, 21 lub 30
    f) wynagrodzenia 40-4 23-0
    g) składki ZUS oraz inne świadczenia na rzecz pracowników,
        obciążające pracodawcę
40-5 22, 23-4
    h) podatki obciążające koszty, np. akcyza, podatek od
        nieruchomości, VAT niepodlegający odliczeniu
40-3 22
    i) naliczenie funduszu świadczeń socjalnych 40-5 85
    j) koszty podróży służbowych 40-6 23-4
2. Przeniesienie kosztów prostych działalności handlowej (ujętych w zespole 4) na konto 51 oraz na konto 64:    
    a) koszty działalności handlowej przypadające na bieżący
        okres sprawozdawczy
51 49
    b) koszty aktywowane przypadające na przyszłe okresy
        sprawozdawcze
64 49
3. Koszty rozliczane w czasie przypadające na działalność handlową w bieżącym okresie sprawozdawczym 51 64
4. Koszty działalności pomocniczej obciążające działalność handlową w bieżącym okresie sprawozdawczym 51 53
5. Przeksięgowanie kosztów handlowych na koniec okresu sprawozdawczego:  
 
   a) w razie sporządzania porównawczego rachunku
        zysków i strat
49 51
   b) w razie sporządzania kalkulacyjnego rachunku
        zysków i strat
86 51


Ewidencja kosztów tylko według funkcji - na kontach zespołu 5

Ewidencja kosztów tylko według funkcji - na kontach zespołu 5 polega na tym, że wszystkie poniesione koszty proste i złożone księguje się bieżąco w ciężar przeznaczonego do tego celu konta 51 "Koszty działalności podstawowej - handlowej". W celu zapewnienia danych dla potrzeb analizy do każdego stanowiska kosztów na koncie 51 stosuje się podział kosztów według rodzajów (wymagany do kont 40). W tym przypadku jednostka sporządza wyłącznie rachunek zysków i strat w postaci kalkulacyjnej.

Księgowanie podstawowych operacji na koncie 51 będzie następujące:

Opis operacji Konto
Wn Ma
1. Naliczenie amortyzacji nieruchomości i urządzeń wykorzystywanych w działalności handlowej 51 07
2. Związane z działalnością handlową koszty usług obcych udokumentowane fakturą (np. czynsz, ochrona obiektów), koszty energii, ogrzewania, wody, koszty utrzymania sprzętu wykorzystywanego w działalności handlowej (remontów, konserwacji) 51 21 lub 30
3. Zużycie materiałów na potrzeby własnej działalności handlowej:  
 
   a) wydanie z magazynu 51 31
   b) przekazanie do zużycia bezpośrednio po zakupie 51 21 lub 30
4. Ubytki naturalne towarów w granicach dopuszczalnej normy lub limitu 51 24
5. Wynagrodzenia pracowników pracujących w placówkach handlowych 51 23-0
6. Naliczenie składek ZUS oraz innych świadczeń na rzecz ww. pracowników, obciążających pracodawcę 51 22 lub 23-4
7. Podatki obciążające koszty działalności handlowej (w tym akcyza, niepodlegający odliczeniu VAT) 51 22
8. Koszty podróży służbowych związanych z działalnością handlową 51 23-4
9. Naliczenie funduszu świadczeń socjalnych za pracowników placówek handlowych 51 64 lub 85
10. Świadczenia działalności pomocniczej obciążające działalność handlową 51 53
11. Koszty rozliczane w czasie dotyczące działalności handlowej:  
 
   a) poniesienie kosztów 64 30 lub 21
   b) zarachowanie części kosztów przypadających na bieżący okres sprawozdawczy 51 64
12. Przeksięgowanie kosztów handlowych na koniec okresu sprawozdawczego 86 51

www.PoradnikKsiegowego.pl - Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
PODATEK VAT - zasady rozliczania i weryfikacji

WSKAŹNIKI

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.