
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 11 (539) z dnia 1.06.2021
Obrót opakowaniami zwrotnymi w placówkach handlu detalicznego
Nasz sklep spożywczy wydaje i przyjmuje butelki od klientów za kaucją. W raporcie fiskalnym mamy wyodrębnioną wartość wydanych i przyjętych opakowań, ale w systemie magazynowym nie są one ujmowane. Jak powinna przebiegać ewidencja księgowa opakowań zwrotnych?
1. Sposób rozliczenia opakowań zwrotnych na gruncie ustawy o VAT
Wydanie opakowań zwrotnych za kaucją |
W potocznym rozumieniu opakowania zwrotne, to takie, które nadają się do powtórnego wykorzystania w procesie produkcji i dystrybucji. Do najpopularniejszych opakowań zwrotnych należą opakowania szklane (butelki), metalowe (tzw. kegi) i z tworzyw sztucznych (kontenery).
Najczęstszym sposobem zabezpieczenia zwrotu wydanych nabywcy opakowań jest pobranie kaucji. W świetle przepisów ustawy o VAT, pobranie od klienta kaucji za opakowania zwrotne nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z art. 29a ust. 11 ustawy o VAT, do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości opakowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym, pobierając kaucję za to opakowanie lub określając taką kaucję w umowie dotyczącej dostawy towaru. Również wydanie klientowi opakowania zwrotnego (objętego kaucją) nie jest czynnością, z tytułu której podatnik jest zobowiązany wykazać VAT należny. Kaucja zabezpiecza sprzedawcę przed ewentualną utratą należności od nabywcy za przekazane mu opakowania zwrotne, które nadal pozostają własnością sprzedającego (nabywca zobowiązany jest do ich zwrotu pod rygorem utraty wpłaconej kaucji). Kaucja nie jest więc należnością za dostawę towarów. Zatrzymane z jej tytułu środki pieniężne nie są własnością otrzymującego, bowiem w przypadku wypełnienia zobowiązania (np. oddania butelek) podlegają one zwrotowi.
Uwaga: Wydanie opakowań zwrotnych za kaucją, jako czynność wyłączona z podstawy opodatkowania podatkiem VAT, nie może być dokumentowana fakturą, lecz wewnętrznym dokumentem księgowym (np. notą księgową), podobnie jak zwrot tych opakowań.
Termin rozliczenia opakowań niezwróconych przez nabywcę |
Na podstawie art. 29a ust. 12 ustawy o VAT, w przypadku niezwrócenia opakowań zwrotnych kaucjonowanych przez nabywcę w wyznaczonym w umowie terminie, podstawę opodatkowania podwyższa się o wartość tego opakowania:
- w dniu następującym po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowania - jeżeli tego opakowania nie zwrócono w terminie określonym w umowie,
- 60. dnia od dnia wydania opakowania - jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania.
Jeżeli z umowy łączącej strony nie wynikają odrębne uzgodnienia, to należy przyjąć, że ustalona bądź pobrana kaucja jest wartością brutto, zawierającą w sobie kwotę podatku.
Nadmienić w tym miejscu należy, że żaden z przepisów ustawy o VAT ani rozporządzenia wykonawczego nie ogranicza terminów zwrotu opakowań, pozostawiając w tym zakresie pełną swobodę stronom umowy. Oznacza to, że terminy te mogą być dowolne (np. kilkumiesięczne).
Takie stanowisko potwierdził np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 23 lutego 2011 r., nr IPPP1-443-106/11-2/PR, w której uznał m.in., że: "(...) regulacje ustawy o podatku od towarów i usług (...) nie sprzeciwiają się ustaleniu przez Wnioskodawcę w umowie z kontrahentem terminu, w którym klient byłby zobowiązany do zwrotu opakowań zwrotnych, jako terminu dziewięciomiesięcznego liczonego od końca miesiąca, w którym dokonano ostatniej dostawy produktów Spółki na rzecz tego klienta, jednak Zainteresowany po upływie tego terminu zobowiązany będzie udokumentować dostawę opakowań zwrotnych poprzez wystawienie faktury VAT nie później jednak niż 7. dnia po upływie wskazanego w umowie terminu (...)".
Faktura dokumentująca zwiększenie podstawy opodatkowania w przypadku przekazania opakowań innemu podmiotowi |
Terminy, w jakich należy wystawiać faktury, ustawodawca określił w art. 106i ustawy o VAT. Na podstawie art. 106i ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku, o którym mowa w art. 29a ust. 12 tej ustawy, fakturę wystawia się nie później niż:
- 7. dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania;
- 60. dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania.
W przypadku zatem niezwrócenia w odpowiednim terminie opakowań zwrotnych, podatnik powinien dokonać w terminach wynikających z art. 29a ust. 12 ustawy o VAT podwyższenia, o wartość opakowań, podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy, dokumentując tę czynność wystawieniem stosownej faktury.
Opakowania przekazane osobom prywatnym |
Zasady wystawiania faktur generalnie nie mają zastosowania do dokonywania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Sprzedaży na rzecz tych osób w zasadzie nie dokumentuje się fakturami (chyba że klient zażąda wystawienia faktury), lecz ewidencjonuje w kasie rejestrującej. Ustawodawca nie określił, jak ewidencjonować w kasie rejestrującej sprzedaż towarów w opakowaniach zwrotnych, objętych kaucją. Jedynie w § 19 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 816 ze zm.), w przypadku dokonywania rozliczania przy użyciu kasy on-line wyłącznie opakowań zwrotnych, podatnik dokonuje tych rozliczeń przy użyciu kasy poprzez wystawienie dokumentu niefiskalnego, który zawiera blok danych określających rozliczenie opakowań zwrotnych i dane dotyczące płatności za sprzedaż ujętą jak na paragonie fiskalnym, zawierające odpowiednio co najmniej oznaczenie "DO ZAPŁATY" lub "DO ZWROTU" lub "CENA" wraz z wysokością należności po uwzględnieniu rozliczenia opakowań zwrotnych.
2. Bilansowe ujęcie opakowań zwrotnych objętych kaucją
Wartość kaucji wpłaconej przez nabywcę na konto sprzedawcy towarów w opakowaniach zwrotnych może być rozliczana na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne dostawcy - kaucja). Kaucja powinna pozostać na tym koncie do czasu jej rozliczenia, tj. do momentu:
- zwrotu do dostawcy opakowań w określonym w umowie terminie,
- wystawienia przez sprzedawcę faktury, jeśli opakowań nie zwrócono w terminie.
Ewidencja księgowa kaucji za opakowania zwrotne w księgach nabywcy 1. Wpłata kaucji na rzecz sprzedawcy towarów: - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne dostawcy - kaucja), 2. Zwrot pobranej przez dostawcę kaucji - jeżeli nastąpił zwrot opakowań: - Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub 10 "Kasa", 3. Przeksięgowanie kaucji na zobowiązania - jeżeli nabywca nie zwróci opakowań, a sprzedawca obciąży nabywcę wartością opakowań: - Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami", Uwaga: Jeżeli opakowania nie zostaną zwrócone, to w księgach nabywcy (na podstawie otrzymanej od sprzedawcy faktury) można ująć wartość netto z faktury - zapisem po stronie Wn konta 30 "Rozliczenie zakupu", VAT naliczony podlegający odliczeniu - zapisem po stronie Wn konta 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" oraz wartość brutto zobowiązania - zapisem po stronie Ma konta 21 "Rozrachunki z dostawcami". |
Opakowania kaucjonowane nie są własnością jednostki, która nabyła towary w tych opakowaniach. Nie stanowią one składników aktywów obrotowych tej jednostki. W celu kontroli ujmuje się je zazwyczaj w ewidencji pozabilansowej, ale mogą one zostać objęte również ewidencją bilansową, na koncie 31-6 "Opakowania w magazynie" lub 33 "Towary". W księgach rachunkowych zapisu tego można dokonać na podstawie dowodu "PZ - Przyjęcie z zewnątrz". Z kolei zwrot opakowań kaucjonowanych do sprzedawcy, który powinien nastąpić w terminie wskazanym w umowie, ewidencjonuje się np. w oparciu o dowód "WZ - Wydanie na zewnątrz". Jednostka, podejmując decyzję o prowadzeniu bilansowej ewidencji opakowań na koncie 31-6 lub 33, wartość tych opakowań odniesie drugostronnie na stronę Ma specjalnie przeznaczonego do tego celu konta 34-6 "Odchylenia od cen ewidencyjnych opakowań".
Ewidencja księgowa opakowań podlegających zwrotowi do dostawcy towarów 1. PZ - przyjęcie do magazynu opakowań zwrotnych: a) w placówkach prowadzących ewidencję ilościowo-wartościową opakowań: - Wn konto 31-6/1 "Opakowania w magazynie" (w analityce: Opakowania kaucjonowane - obce), b) w placówkach prowadzących ewidencję wartościową opakowań wraz z towarami: - Wn konto 33 "Towary", 2. WZ - zwrot opakowań właścicielowi: - Wn konto 34-6 "Odchylenia od cen ewidencyjnych opakowań", Uwaga: Na dzień bilansowy saldo Ma konta 34-6 skoryguje zapas tych opakowań, który figuruje po stronie Wn konta 31-6/1 lub 33. Wartość opakowań nie będzie zatem wykazana w aktywach bilansu. |
Ewidencja księgowa opakowań zwrotnych przekazanych osobom prywatnym 1. Otrzymanie kaucji za opakowania zwrotne: - Wn konto 10 "Kasa", 2. Sprzedaż towarów w opakowaniach zwrotnych - ewidencja opakowań: - Wn konto 31-6/2 "Opakowania poza magazynem", 3. Otrzymanie opakowań zwrotnych - zwrot przez osobę prywatną: - Wn konto 31-6/1 "Opakowania w magazynie" lub 33 "Towary", 4. Zwrot kaucji: - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Kaucja od nabywców detalicznych), 5. Opodatkowanie VAT niezwróconych przez nabywców detalicznych opakowań zwrotnych a) wartość brutto: Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Kaucja od nabywców detalicznych), b) VAT należny: Ma konto 22 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego", c) wartość netto: Ma konto 74-0 "Sprzedaż materiałów i opakowań", d) rozchód sprzedanych opakowań: - Wn konto 34-6 "Odchylenia od cen ewidencyjnych opakowań", |
www.PoradnikKsiegowego.pl - Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.VademecumKsiegowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|