Wypłata dywidendy dla spadkobierców wspólnika spółki z o.o.

Jeden ze wspólników spółki z o.o. zmarł przed dniem wypłaty dywidendy. Wyrokiem sądu spadek został podzielony pomiędzy 4 spadkobierców w równych częściach po 1/4. Spadkobiercy zostali wpisani do KRS jako współwłaściciele udziałów zmarłego wspólnika. Zarząd spółki jest zobowiązany do wypłaty im dywidendy. Jak ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych?

Z pytania wynika, że w miejsce zmarłego wspólnika do spółki z o.o. weszło 4 spadkobierców jako tzw. wspólnik zbiorowy. W myśl przepisów prawa handlowego są oni wobec spółki z o.o. współuprawnieni z udziału lub udziałów. Na podstawie art. 184 § 1 K.s.h., współuprawnieni z udziału lub udziałów wykonują swoje prawa przez wspólnego przedstawiciela. Wykonywanie praw w spółce z o.o. dotyczy m.in. praw majątkowych, do których zalicza się prawo do dywidendy. Jeżeli współuprawnieni nie wskazali wspólnego przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być dokonywane wobec któregokolwiek z nich (art. 184 § 2 K.s.h.). Natomiast gdy współuprawnieni wskażą spółce swojego przedstawiciela, którym może być np. jeden ze spadkobierców, spółka będzie obowiązana dokonać wypłaty należnej spadkobiercom dywidendy właśnie tej osobie. Sposób rozliczenia się przedstawiciela ze współuprawnionymi może zostać przez nich uregulowany np. w umowie, w oparciu o którą przedstawiciel został wybrany. Współuprawnieni z udziałów mogą także udzielając pełnomocnictwa wspólnemu przedstawicielowi upoważnić go do realizacji prawa do dywidendy poprzez wskazanie spółce np. rachunku bankowego każdego ze współuprawnionych z wnioskiem o wypłacenie należnego udziału w zysku w ustalonej dla każdego z nich proporcji.

Zobowiązanie z tytułu niewypłaconej dywidendy pozostaje w księgach rachunkowych spółki z o.o. do dnia jej wypłaty na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konta imienne poszczególnych wspólników) jako saldo Ma tego konta.

Na podstawie otrzymanego od współuprawnionych z udziałów pełnomocnictwa spółka powinna wyksięgować zobowiązanie z tytułu dywidendy z konta zmarłego wspólnika i ująć ją na koncie przedstawiciela spadkobierców lub poszczególnych spadkobierców, zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne zmarłego wspólnika),

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne przedstawiciela spadkobierców lub współuprawnionych z udziałów).

Zobowiązanie z tytułu dywidendy wygasa w momencie jej wypłaty. Dokonuje się wówczas zapisu: Wn konto 24, Ma konto 13-0.

Spółka z o.o. obowiązana jest w dniu wypłaty dywidendy do pobrania 19% zryczałtowanego podatku dochodowego od spadkobierców będących rezydentami. Podatek ten pomniejsza kwotę dywidendy do wypłaty. Spółka z o.o. ujmie go zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne przedstawiciela spadkobierców lub współuprawnionych z udziałów),

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd skarbowy - zryczałtowany podatek dochodowy).