Ewidencja księgowa umorzenia opłaty za środowisko

Spółka z o.o. wystąpiła o częściowe umorzenie zaległości z tytułu opłat za środowisko za 2015 r. Informację o umorzeniu wnioskowanej kwoty uzyskała w lipcu 2016 r. po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2015 r. Jak w takim razie powinno przebiegać księgowanie związane z umorzeniem tej opłaty?

Wartość umorzonej kwoty opłaty za środowisko odnosi się w księgach rachunkowych na konto pozostałych przychodów operacyjnych.

Opłata za korzystanie ze środowiska dotyczy przedsiębiorców w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, przydzielenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód, składowania odpadów. Jest ona za dany rok kalendarzowy wnoszona do dnia 31 marca następnego roku. Stanowi o tym art. 285 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672 ze zm.). Oznacza to, że opłatę za środowisko dotyczącą 2015 r. należało zapłacić do 31 marca 2016 r. Pomimo że opłata ta jest uiszczana w roku następnym, jej zarachowanie do kosztów działalności operacyjnej powinno odbyć się zgodnie z zasadą memoriału, tj. w okresie, którego ta opłata dotyczy (art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Opłata dotycząca 2015 r. powinna zatem była obciążyć koszty 2015 r. Operację jej naliczenia można było ująć w księgach rachunkowych 2015 r. zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty działalności operacyjnej" (w analityce: Podatki i opłaty) lub konto zespołu 5,

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne".

Z kolei jej zapłatę ujmuje się na podstawie wyciągu bankowego pod datą jej uregulowania księgowaniem:

- Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne",

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Na dzień bilansowy zobowiązanie z tytułu opłaty za korzystanie ze środowiska ujmuje się w pasywach bilansu sporządzanego zgodnie ze wzorem zawartym w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości w pozycji B.III.3 lit. g) "Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych".

Z pytania wynika, że jednostka uzyskała częściowe umorzenie opłaty za środowisko za 2015 r. Skoro nastąpiło to po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego za 2015 r. (rok obrotowy, w którym opłata ta została zaliczona do kosztów), to skutki tego umorzenia trzeba zaewidencjonować na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy o rachunkowości na bieżąco, tj. w roku obrotowym, w którym jednostka otrzymała decyzję o umorzeniu, czyli w księgach rachunkowych 2016 r. W przypadku umorzenia zobowiązań publicznoprawnych o charakterze kosztowym (a do takich należy opłata za środowisko) ich wartość zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Tak wynika wprost z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o rachunkowości.

Wartość umorzonej opłaty za środowisko spółka może zaksięgować na podstawie otrzymanej decyzji o umorzeniu następującym zapisem:

- Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Warto zaznaczyć, że w rachunku podatkowym opłata za środowisko zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów w dacie jej zarachowania bez względu na to, kiedy nastąpi jej zapłata. Jeśli następnie opłata zostanie częściowo lub w całości umorzona, to nie skutkuje to obowiązkiem skorygowania kosztów uzyskania przychodów wstecz. Nie trzeba zatem korygować deklaracji CIT-8 za 2015 r. Spółka z o.o. skutki tego umorzenia powinna uwzględnić w rachunku podatkowym na bieżąco - poprzez zaliczenie umorzonej kwoty do przychodów podatkowych.

Przykład

Założenia

Spółka z o.o. zarachowała pod datą 31 grudnia 2015 r. opłatę za korzystanie ze środowiska dotyczącą 2015 r. w wysokości 10.000 zł (księgowania w tym względzie pominięto).
W marcu 2016 r. spółka uiściła 4.000 zł, natomiast w stosunku do pozostałej kwoty opłaty wystąpiła o umorzenie zobowiązania z tego tytułu. Decyzję o umorzeniu otrzymała w lipcu 2016 r. po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2015 r.

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. WB - częściowe uregulowanie opłaty za środowisko za 2015 r. (zapis w marcu 2016 r.):	4.000 zł	22	13-0
2. PK - decyzja o umorzeniu pozostałej części opłaty za środowisko (zapis w lipcu 2016 r.):	6.000 zł	22	76-0