rachunkowość finansowa, sprawozdanie finansowe, księgi rachunkowe, rozliczenia międzyokresowe, MSR
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 23 (383) z dnia 1.12.2014

Rzeczowe aktywa trwałe według MSR – amortyzacja część I

Konieczność naliczania amortyzacji wiąże się zarówno ze stosowaniem do wyceny rzeczowych aktywów trwałych modelu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, jak i modelu opartego na wartości przeszacowanej. Amortyzacja jest kosztem odzwierciedlającym stopniowe i systematyczne zużywania się składnika aktywów w związku z jego użytkowaniem, posiadaniem czy utrzymywaniem w gotowości do wykorzystania. Amortyzacja stanowi koszt wpływający na wynik finansowy (koszt okresu), chyba że w całości lub w części kwalifikuje się do uwzględnienia w wartości innego składnika, np. produktu lub składnika trwałego w budowie.

1. Przedmiot amortyzacji

Regulacje MSR wymagają, aby przedmiotem osobnej amortyzacji była każda istotna część składowa rzeczowych aktywów trwałych (RAT), czyli taka, której wartość początkowa jest istotna w porównaniu z wartością początkową całego składnika. W przypadku budynku przedmiotem amortyzacji nie będzie zatem budynek jako całość, lecz przykładowo: fundamenty, ściany nośne i inne elementy konstrukcyjne, dach, ścianki działowe, stolarka okienna i drzwiowa, sufity podwieszane, rynny i rury spustowe, windy, klimatyzatory, piece grzewcze, poszczególne instalacje (wodna, kanalizacyjna, elektryczna, grzewcza, teleinformatyczna) lub ich części w określonych konfiguracjach (np. odrębnymi jednostkami ewidencyjnymi mogą być orurowanie budynku czy też łazienki w budynku lub na określonym piętrze).

Więcej przczytasz w
Na temat podziału składnika RAT
na elementy składowe pisaliśmy
w Zeszytach Metodycznych Rachunkowości
nr 19 z 1.10.2014 r. na str. 37–43

Powyższa lista jest jedynie przykładowa – nie jest zamknięta. Może być ograniczona w określonych sytuacjach. Po pierwsze, jeśli określone elementy charakteryzują się niską wartością początkową w stosunku do wartości całego składnika (np. rynny i rury), nie podlegają wyodrębnieniu. Po drugie, jeżeli określona istotna część składowa ma taki sam okres użytkowania i metodę amortyzacji jak inna istotna część tej samej pozycji RAT, to jednostka może dla potrzeb ustalania odpisów amortyzacyjnych potraktować te dwa elementy jako jeden.

Przykład

Jeżeli fundamenty, ściany nośne, dach i inne elementy konstrukcyjne mają taki sam okres użytkowania i metodę amortyzacji, to jednostka może naliczać dla nich odpis amortyzacyjny razem. Podobnie można postąpić dla innych pozycji, np. zgrupować wszystkie klimatyzatory i traktować jako jedną pozycję.

Osobnej amortyzacji podlega również "pozostałość składnika RAT", czyli te elementy składowe, które nie kwalifikują się do wyodrębnienia ze względu na niską wartość w stosunku do wartości całego składnika. Jeżeli "pozostałość składnika RAT", na którą składają się nieistotne jednostkowe części składowe, charakteryzuje się znaczącą wartością i różnorodnością pozycji, to jednostka powinna rozważyć techniki szacunkowe dla odzwierciedlenia stopnia zużycia i okresu użytkowania tych części.

Generalnie amortyzacji podlegają wszystkie składniki RAT. Istotnym wyjątkiem są grunty, które mają nieograni­czony okres użytkowania, a więc "nie zużywają się". Niemniej jednak również w odniesieniu do gruntów pojawiają się wyjątki, gdy całość lub część ich ceny nabycia podlega amortyzacji.

Przykład

Jednostka nabyła grunt, w którym znajdują się złoża np. piasku, żwiru, surowców mineralnych, bursztynu, podlegające wydobyciu i mające decydujący wpływ na wartość gruntu. W takim przypadku uzasadnione jest naliczanie amortyzacji w odniesieniu do części ceny nabycia gruntu, którą można powiązać z posiadanymi, zużywanymi zasobami (np. wyrobiska kamieniołomu, wyrobiska żwirowni czy piaskowni).

Innym rozwiązaniem jest wyodrębnienie z wartości gruntu komponentu w postaci określonych zasobów, które będą podlegały odrębnej amortyzacji.

Amortyzacja w kontekście gruntów naliczana będzie również w sytuacji, gdy jednostka użytkuje określony grunt i zobligowana jest do jego rekultywacji po zakończeniu użytkowania. W takim przypadku amortyzacji podlegają koszty rekultywacji dodawane do wartości początkowej gruntu. Uzasadniona jest także amortyzacja gruntu, który po zakończeniu użytkowania będzie miał bardzo ograniczoną przydatność i możliwości wykorzystania.

Przykład

Jednostka posiada grunt, na którym prowadzone jest składowisko odpadów. Po zakończeniu bieżącego wykorzystania grunt ten nie będzie mógł być wykorzystany w przyszłości. W konsekwencji jego przydatność maleje (zużywa się) w trakcie użytkowania. Uzasadnia to jego amortyzację.

2. Zasady ustalania amortyzacji

Amortyzacja polega na systematycznym rozłożeniu "wartości podlegającej amortyzacji" na przestrzeni "okresu użytkowania" składnika aktywów lub jego komponentu (MSR 16 par. 6). Odpisy systematyczne to odpisy przeprowadzane regularnie i w sposób uporządkowany, przy czym wybór metody dokonywania odpisów leży po stronie jednostki. Należy podkreślić, że pojęcie "systematyczny" nie jest tożsame pojęciu "równomierny", co oznacza, że odpisy mogą się zmieniać w zależności od przyjętej metody amortyzacji.

Wartość podlegająca amortyzacji to kwota ustalona jako koszt składnika (lub jego komponentu) – jego ceny nabycia, kosztu wytworzenia lub inaczej określonej wartości początkowej – pomniejszony o wartość końcową tego składnika (odpowiednio komponentu). Jeżeli jednostka przeprowadza weryfikację odpisów amortyzacyjnych, np. w związku ze zmianą wartości końcowej, to wartość podlegająca amortyzacji stanowi różnicę między niezamortyzowanym jeszcze kosztem a wartością końcową. Różnica ta podlega rozliczeniu na pozostały okres użytkowania.

Wartość końcowa składnika aktywów jest kwotą, jaką jednostka zgodnie ze swoimi przewidywaniami mogłaby uzyskać obecnie, uwzględniając wiek i stan składnika, w jakim będzie on na koniec przewidywanego okresu użytkowania, po pomniejszeniu o szacowane koszty zbycia. Dla potrzeb oszacowania wartości końcowej należy określić zatem wiek i stan, w jakim składnik będzie w momencie zakończenia planowanego okresu użytkowania. Dopiero po określeniu tych elementów jednostka powinna ustalić, jaką kwotę uzyskałaby dzisiaj za taki składnik. Celem szacunku nie jest szacowanie przyszłej wartości składnika, lecz odpowiedź na pytanie "Ile dzisiaj uzyskalibyśmy ze zbycia składnika, gdyby dzisiaj minął już cały okres planowanego użytkowania?" Oszacowania wartości używanego składnika można dokonać z wykorzystaniem internetowych serwisów transakcyjnych lub aukcyjnych, jeżeli takie platformy są dostępne. Jeśli informacje takie nie są łatwo dostępne, to konieczne może być skorzystanie z usług wyspecjalizowanego pośrednika zajmującego się obrotem określonymi składnikami. W sytuacji gdy jednostka planuje użytkować składnik przez pełny okres jego ekonomicznej przydatności, wartość końcowa może być zerowa lub zbliżona do wartości materiałów odzyskanych z danego składnika (np. wartości złomu). Co istotne, jeżeli wartość końcowa jest nieznacząca, można ją pominąć przy ustalaniu odpisów amortyzacyjnych.

Przykład

Spółka "X" kupiła nowy samochód za kwotę: 120.000 zł. Samochód ma być użytkowany przez 3 lata i po tym okresie sprzedany. Ustalając wartość podlegającą amortyzacji jednostka powinna ustalić ile wynosi w tym momencie wartość 3-letniego identycznego lub zbliżonego samochodu jak ten posiadany. Jeżeli nie ma informacji o identycznych 3-letnich samochodach jak posiadany (np. jest to nowy model), to jednostka powinna oszacować wartość 3-letniego samochodu, biorąc pod uwagę spadki wartości samochodów tej samej klasy i marki.

Na podstawie platformy internetowej jednostka ustaliła wartość 3-letniego samochodu tej samej marki i modelu na kwotę: 66.000 zł (z uwzględnieniem kosztów zbycia). W konsekwencji tego wartość podlegająca amortyzacji będzie wynosić: 54.000 zł. Przez 3 lata użytkowania jednostka powinna bowiem zamortyzować taką kwotę, aby po tym okresie samochód figurował w jej księgach w wartości netto: 66.000 zł.

Natomiast przy założeniu, że jednostka będzie użytkowała samochód przez 5 lat, powinna ustalić wartość 5-letniego pojazdu (identycznego lub zbliżonego). Przyjmując, że będzie to kwota: 24.000 zł, wartość podlegająca amortyzacji wyniesie: 96.000 zł. Oznacza to, że po zakończeniu 5-letniego okresu użytkowania samochód będzie miał wartość netto: 24.000 zł, za którą zostanie sprzedany.

3. Ustalenie okresu użytkowania składnika aktywów

Okres użytkowania jest parametrem, na podstawie którego następuje systematyczne rozłożenie kosztu w trakcie używania lub posiadania składnika (odpowiednio jego komponentu). Okres użytkowania składnika może być określony w jednostkach czasu (lata, miesiące, dni), bądź też w jednostkach powiązanych z jego produktywnością.

W pierwszym ujęciu okres użytkowania jest po prostu przedziałem czasu, w którym według przewidywań dany składnik aktywów będzie użytkowany przez przedsiębiorstwo. Jednostki czasu można przeliczyć w zależności od potrzeb na procentowy spadek wartości w skali roku liczony od wartości brutto (stawkę amortyzacji).

Przykład

Dla maszyny o planowanym okresie użytkowania 10 lat i wartości końcowej: 0 zł roczny procentowy spadek wartości początkowej będzie wynosić: 10% (tj. 1 : 10 × 100%).

W przypadku samochodu o wartości początkowej: 120.000 zł, planowanym użytkowaniu 3 lata i wartości końcowej: 66.000 zł, roczna stawka amortyzacyjna liczona od wartości brutto wyniesie: 15%. Można to obliczyć wykorzystując następujący wzór:

(wartość brutto – wartość końcowa) (120.000 – 66.000)

× 100% =
× 100% = 15%
okres użytkowania w latach × wartość brutto 3 × 120.000

Natomiast dla samochodu kupionego za: 120.000 zł, z wartością końcową: 24.000 zł i 5-letnim okresem użytkowania, roczna stawka amortyzacyjna liczona od wartości brutto wyniesie: 16%, zgodnie z wyliczeniem:

(120.000 – 24.000)

× 100% = 16%
5 × 120.000

Zwracamy uwagę, iż obliczenie rocznej stawki procentowej amortyzacji nie jest wymagane przez regulacje międzynarodowe, jednak może być przydatne w technicznym aspekcie ustalania odpisów metodą liniową (np. niektóre oprogramowania komputerowe bazują liniowo na stawkach amortyzacyjnych przy ustalaniu odpisów).

Obok podejścia bazującego na czasie użytkowania (latach, miesiącach), możliwe jest również odniesienie się do produktywności danego składnika. W takim ujęciu okres użytkowania może być określony w oczekiwanych jednostkach produkcyjnych (jednostkach naturalnych wytworzonych dzięki danemu składnikowi) bądź w innych jednostkach ekonomicznych, np. maszynogodzinach. To jednostka ustala i decyduje, który z tych parametrów najlepiej odzwierciedla wykorzystanie danego składnika.

Przykład

Okres użytkowania specjalistycznej pompy może być określony w planowanych latach wykorzystania, tonach surowca, który dana pompa ma przepompować w okresie wykorzystania bądź w oczekiwanych maszynogodzinach pracy. Natomiast okres użytkowania autobusu może być określony w oczekiwanych latach wykorzystania bądź też w kilometrach przebiegu (np. zgodnie z dotychczasową praktyką sprzedaż użytkowanego autobusu nastąpi po przejechaniu 200.000 km). W odniesieniu do kopiarki okres użytkowania można określić w latach bądź liczbie kopii. Z kolei okres użytkowania maszyny produkcyjnej można ustalić w oczekiwanych: latach użytkowania (np. 3 lata), jednostkach produkcyjnych (np. 200.000 wyrobów wyprodukowanych z jej wykorzystaniem) albo jednostkach pracy (np. 7.000 maszynogodzin).

Okres użytkowania (zarówno w ujęciu czasu, jak i produktywności) jest wielkością określaną samodzielnie przez jednostkę gospodarczą na podstawie własnej oceny w zakresie przydatności danego składnika (lub komponentu) do jej potrzeb, przyjętego programu zarządzania aktywami (ich remontów, konserwacji i wymiany), planowanego wykorzystania, oczekiwanego zużycia fizycznego i ekonomicznego, a także uwarunkowań technologicznych, prawnych i ekonomicznych. Nie bez znaczenia przy takiej ocenie jest dotychczasowa wiedza i doświadczenie zdobyte z podobnymi aktywami. Dobrą praktyką jest rozwiązanie, gdy oceny w zakresie planowego okresu użytkowania dokonują (lub wspierają księgowego w tym zakresie) pracownicy działów technicznych, planowania i kontroli, czy działów merytorycznych (np. działu produkcji, który będzie wykorzystywał dany składnik) itp.

Co istotne, okres użytkowania dotyczy planowanego wykorzystania konkretnego składnika przez przedsiębiorstwo, a nie całkowitego okresu przydatności ekonomicznej. Z tego względu identyczne składniki lub ich elementy składowe mogą mieć istotnie różne okresy użytkowania, np. maszyna "X1" może mieć założony okres użytkowania 3 lata, podczas gdy identyczna maszyna "X2", wbudowana w inny ciąg technologiczny, może mieć zaplanowane użytkowanie przez 7 lat. Oczywiście okres użytkowania powinien uwzględniać plany kierownictwa w zakresie danego składnika aktywów i jego oczekiwaną przydatność dla jednostki.

Przykład

Przedsiębiorstwo transportowe może mieć zasadę wymiany autobusów co 4 lata, co skutkować będzie 4-letnim okresem użytkowania. Inne przedsiębiorstwo może planować wymianę pojazdów co 6 lat (6-letni okres użytkowania), a jeszcze inne może zakładać, że autobusy będą eksploatowane do momentu utraty ekonomicznej przydatności/zezłomowania (np. przez 20 lat). W konsekwencji tego ten sam składnik (autobus) będzie miał różny okres użytkowania w każdym z tych przedsiębiorstw ze względu na różne założenia kierownictwa, mimo że przez np. 4 pierwsze lata sposób jego eksploatacji może być w każdym z nich identyczny. Identyczny sposób użytkowania składnika przez pierwsze 4 lata nie oznacza, że każdy z tych podmiotów będzie naliczał przez te lata identyczną amortyzację.

4. Wybór odpowiedniej metody amortyzacji

MSR 16 nie narzuca metody, z wykorzystaniem której jednostka powinna ustalać odpisy amortyzacyjne. Metoda amortyzacji powinna być dostosowana do trybu konsumowania korzyści ekonomicznych z danego składnika aktywów w okresie użytkowania. Na przykład, jeżeli można oczekiwać, że dany składnik wykorzystywany będzie z większą częstotliwością w pierwszych latach użytkowania niż w kolejnych – jego przydatność dla jednostki będzie stopniowo maleć wraz z kolejnymi latami użytkowania – wówczas uzasadnione jest zastosowanie metody degresywnej. Zastosowanie tej metody oznacza, że jednostka nalicza wyższe odpisy amortyzacyjne w pierwszych latach użytkowania i odpisy te stopniowo maleją w trakcie kolejnych lat użytkowania składnika. Rozkład odpisów w metodzie degresywnej zależy całkowicie od założeń jednostki, co oznacza, że wysokość odpisu może zmieniać się na koniec każdego roku kalendarzowego, systematycznie każdego roku użytkowania składnika (gdy kolejne lata użytkowania składnika nie pokrywają się z latami kalendarzowymi), co kilka lat, co kwartał lub nawet co miesiąc. W tej metodzie możliwe jest zastosowanie innych rozwiązań, np. wykorzystanie wskaźników podwyższających i naliczanie amortyzacji w kolejnych latach od wartości netto z początku okresu (jak w regulacjach podatkowych), czy też zastosowanie sumy numerów okresów.

Przykład

Przedsiębiorstwo transportowe wykorzystuje nowe autobusy przez pierwsze 4 lata ich posiadania na liniach międzynarodowych, a następnie przenosi je na mniej dochodowe linie krajowe na kolejne 6 lat. Po 10 latach użytkowania autobusy są sprzedawane. W takim przypadku jednostka może zastosować metodę quasi-degresywną (lub quasi-liniową), gdzie przez 4 pierwsze lata nalicza liniowo wyższe odpisy, a następnie przez 6 kolejnych lat liniowo niższe kwoty.

Jeżeli jednostka uzna, że korzyści z danego składnika aktywów będą realizowane systematycznie i równomiernie w poszczególnych okresach, uzasadnione jest zastosowanie metody liniowej. Odpisy ustalane metodą liniową i degresywną ujmowane są bez względu na rzeczywistą produktywność składnika w danym miesiącu czy kwartale (jest to koszt stały). W konsekwencji tego odpisy pojawią się również w miesiącach, gdy dany składnik nie jest wykorzystywany (np. okres wakacyjny, gdy jednostka wstrzymuje produkcję z wykorzystaniem danego składnika), bądź też jest wykorzystywany w niepełnym wymiarze.

W odniesieniu do niektórych rzeczowych aktywów trwałych zużycie składnika lepiej obrazuje metoda bazująca na jego produkcyjności, czyli metoda oparta na liczbie produktów lub zbliżonych jednostkach (tzw. metoda naturalna). W metodzie tej amortyzacja zmienia się wraz z rzeczywistą liczbą jednostek produkcyjnych (lub jednostek pracy) wypracowanych w poszczególnych miesiącach (okresach), zaś odpis ustalany jest według wzoru:

koszt (wartość początkowa) – wartość końcowa
amortyzacja w okresie =
× jednostki w okresie
planowany okres użytkowania

Użyty we wzorze planowany okres użytkowania to omówiona wcześniej oczekiwana przez dane przedsiębiorstwo liczba jednostek produkcyjnych uzyskanych z danego składnika w trakcie jego posiadania i wykorzystania (kilometry przebiegu, maszynogodziny pracy, produkty uzyskane w sztukach, kilogramach lub tonach, m2 itp.). W tym ujęciu amortyzacja jest kosztem zmiennym, którego wysokość w poszczególnych miesiącach, kwartałach czy latach uzależniona jest od rzeczywistego wykorzystania składnika. Poniższy przykład obrazuje różny rozkład amortyzacji.

Przykład

Ustalenie odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu różnych metod amortyzacji

I. Założenia:

1. Spółka "X" posiada w ewidencji maszynę produkcyjną, której wartość początkowa (cena nabycia) wynosi: 900.000 zł. Maszynę przyjęto do użytkowania pod koniec czerwca 2013 r. – pierwszego odpisu amortyzacyjnego dokonano w lipcu 2013 r. Jednostka nie wyodrębniła w składniku istotnych komponentów.

2. Zgodnie z planami składnik ma być użytkowany przez 4 lata (do końca czerwca 2017 r.), po czym zostanie najprawdopodobniej sprzedany. Wartość używanych, 4-letnich maszyn tego samego typu wynosi w przybliżeniu: 270.000 zł. W konsekwencji wartość podlegająca amortyzacji wynosi: 630.000 zł.

3. Dział techniczny szacuje, że w trakcie 4-letniego okresu maszyna przepracuje: 5.600 maszynogodzin (z uwzględnieniem planowanych przestojów wakacyjnych, planowanych remontów i konserwacji oraz przestrajania na inne produkty).

II. Metoda liniowa:

Roczny odpis metodą liniową to: 157.500 zł (tj. 630.000 zł : 4 lata). Wielkość ta odzwierciedla stawkę 17,5% od wartości początkowej (157.500 zł : 900.000 zł). Miesięczny odpis w tej metodzie wyniesie: 13.125 zł. Wartość netto składnika na koniec 2013 r. (po 6 miesiącach amortyzacji), to: 821.250 zł, a na koniec 2014 r. to: 663.750 zł (tj. 900.000 zł – 78.750 zł2013 – 157.500 zł2014).

III. Metoda quasi-degresywna (quasi-liniowa):

Jednostka może oczekiwać, że w pierwszych dwóch latach użytkowania składnik będzie przynosił jej wyższe korzyści niż w kolejnych. Może się to wiązać np. z planowanym wykorzystaniem na dwóch zmianach przez dwa pierwsze lata i na jedną zmianę przez dwa kolejne, większym popytem na produkty w pierwszych dwóch latach i przez to wyższą produkcją w tym okresie niż w kolejnych dwóch itp.

Jeżeli jednostka zakłada, że w dwóch pierwszych latach użytkowania będzie realizować korzyści ze składnika w stopniu dwukrotnie wyższym niż w kolejnych dwóch latach, to powinna zastosować metodę quasi-degresywną. Jej zastosowanie oznacza, że w pierwszych dwóch latach odpis będzie naliczany w dwukrotnie wyższej kwocie niż w kolejnych dwóch. Zatem odpis roczny w pierwszym roku użytkowania (1.07.2013 r.–30.06.2014 r.) wyniesie: 210.000 zł, [tj. 630.000 zł : (1I rok + 1II rok + 0,5III rok + 0,5IV rok) × 1I rok]. Kwota ta daje odpis miesięczny w wysokości: 17.500 zł i roczną stawkę amortyzacji 23,33%. Wartość składnika na koniec 2013 r. wyniesie: 795.000 zł (tj. 900.000 zł – 17.500 zł × 6), a na koniec 2014 r.: 585.000 zł (tj. 900.000 zł – 17.500 zł × 62013 – 17.500 zł × 122014).

W połowie 2015 r. jednostka powinna zmienić amortyzację w związku z upływem dwóch pierwszych lat użytkowania. Roczna amortyzacja w trzecim roku użytkowania będzie wynosić: 105.000 zł (tj. 630.000 zł : 3 × 0,5), czyli będzie o połowę niższa niż amortyzacja z pierwszego i drugiego roku. Wielkość taka oznacza roczną stawkę amortyzacyjną w wysokości 11,67% i odpis miesięczny: 8.750 zł. Należy podkreślić, że zmiana amortyzacji następuje w połowie 2015 r., ponieważ w tym momencie upłynął dwuletni okres użytkowania składnika. Na koniec 2015 r. wartość netto składnika wyniesie: 427.500 zł (tj. 900.000 zł – 17.500 zł × 62013 – 17.500 zł × 122014 – 17.500 zł × 6I połowa 2015 – 8.750 zł × 6II połowa 2015).

IV. Metoda degresywna – sumy numerów okresów, gdy okresem jest rok:

Roczny odpis metodą degresywną uzasadniony jest, gdy jednostka oczekuje większych korzyści ekonomicznych z danego składnika w pierwszych latach użytkowania i które systematycznie maleją w kolejnych. Sytuacja taka może mieć miejsce w związku z założonym trybem pracy składnika, jak również innymi czynnikami. Wraz z upływem czasu użytkowania mogą pojawiać się np. częstsze remonty, naprawy i konserwacje oraz inne przestoje, gdy składnik generuje korzyści w niższym zakresie niż w pierwszych latach wykorzystania.

W pierwszym roku użytkowania maszyny roczny odpis amortyzacyjny wyniesie: 252.000 zł [tj. 630.000 zł : (1 + 2 + 3 + 4) × 4]. Wielkość 1 + 2 + 3 + 4 to suma numerów okresów poszczególnych lat. Ustalona kwota: 252.000 zł odzwierciedla stawkę: 28% od wartości początkowej. Kwota ta daje miesięczny odpis: 21.000 zł, który ujmowany jest od 1.07.2013 r. do 30.06.2014 r., czyli w pierwszym roku użytkowania maszyny.

W drugim roku użytkowania maszyny (1.07.2014 r.–30.06.2015 r.) roczny odpis amortyzacyjny wyniesie: 189.000 zł [tj. 630.000 zł : (1 + 2 + 3 + 4) × 3], miesięczny odpis: 15.750 zł, a stawka amortyzacyjna: 21% od wartości początkowej.

W trzecim roku użytkowania maszyny (1.07.2015 r.–30.06.2016 r.) roczny odpis wyniesie: 126.000 zł [tj. 630.000 zł : (1 + 2 + 3 + 4) × 2], miesięczny odpis: 10.500 zł, a stawka amortyzacyjna: 14% od wartości początkowej.

W czwartym roku użytkowania maszyny (1.07.2016 r.–30.06.2017 r.) roczny odpis wyniesie: 63.000 zł [tj. 630.000 zł : (1 + 2 + 3 + 4) × 1], miesięczny odpis: 5.250 zł, a stawka amortyzacyjna: 7% od wartości początkowej.

Wartość netto maszyny wyniesie odpowiednio:

  • na koniec 2013 r.: 774.000 zł (tj. 900.000 zł – 6 × 21.000 zł),
     
  • na koniec 2014 r.: 553.500 zł (tj. 900.000 zł – 6 × 21.000 zł2013 – 6 × 21.000 zł2014 – 6 × 15.750 zł2014),
     
  • na koniec 2015 r.: 396.000 zł (tj. 900.000 zł – 6 × 21.000 zł2013 – 6 × 21.000 zł2014 – 6 × 15.750 zł2014 – 6 × 15.750 zł2015 – 6 × 10.500 zł2015).

W przypadku zastosowania przedstawionej powyżej metody degresywnej jednostka zmienia stawkę amortyzacyjną w połowie każdego kolejnego roku kalendarzowego.

V. Metoda bazująca na jednostkach produkcyjnych:

W przypadku wykorzystania metody naturalnej jednostka ustala odpisy, wykorzystując rzeczywiste wielkości z poszczególnych okresów sprawozdawczych.

Poniższa tabela obrazuje wysokość odpisów w poszczególnych miesiącach przy założeniu rzeczywistego wykorzystania maszyny w maszynogodzinach.

Miesiąc Okres użytkowania – oczekiwana liczba maszynogodzin w trakcie użytkowania Stawka wartości podlegającej amortyzacji na maszynogodzinę Rzeczywista liczba maszynogodzin w miesiącu Odpis amortyzacyjny (w zł) Umorzenie narastająco na koniec miesiąca (w zł) Wartość netto na koniec miesiąca (po odpisie amortyzacyjnym) (w zł)
07.2013 r. 5.600 112,5 =
630.000 : 5.600
16 1.800 1.800 898.200
08.2013 r. 96 10.800 12.600 887.400
09.2013 r. 176 19.800 32.400 867.600
10.2013 r. 184 20.700 53.100 846.900
11.2013 r. 152 17.100 70.200 829.800
12.2013 r. 136 15.300 85.500 814.500
01.2014 r. 184 20.700 106.200 793.800
02.2014 r. 120 13.500 119.700 780.300

W wielu przypadkach metoda bazująca na produktywności składnika wydaje się metodą najlepiej odzwierciedlającą jego stopniowe zużycie. Wyraźne jest to zwłaszcza, gdy z określonych powodów składnik nie jest wykorzystywany. W takim przypadku odpis amortyzacyjny ustalony tą metodą wynosi: 0 zł, podczas gdy inne metody przewidują ujęcie normalnego odpisu, który z perspektywy ekonomicznej może zawyżać koszty. Kwestią wymagającą rozważenia przy jej wyborze jest jej pracochłonność – przy naliczaniu amortyzacji księgowy nie wprowadza kwoty amortyzacji z przyjętego planu amortyzacji (czy też nie zatwierdza naliczenia amortyzacji ustalonego automatycznie przez system informatyczny), lecz musi otrzymać i wprowadzić dane od pracowników działów merytorycznych na temat rzeczywistego wykorzystania składnika w danym okresie.

www.PoradnikKsiegowego.pl - MSR i KSR:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
PODATEK VAT - zasady rozliczania i weryfikacji

WSKAŹNIKI

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.