Podstawowe zasady sporządzania rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią

Zgodnie z ustawą o rachunkowości rachunek przepływów pieniężnych można sporządzać metodą pośrednią. Na czym polega metoda pośrednia w rachunku przepływów pieniężnych?

W rachunku przepływów pieniężnych wykazuje się przepływy pieniężne (wpływy i wydatki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów), które wystąpiły w okresie sprawozdawczym, zwykle w roku obrotowym, w podziale na przepływy działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.

W świetle art. 48b ustawy o rachunkowości, rachunek przepływów pieniężnych sporządza się metodą bezpośrednią lub pośrednią. Przy czym obie metody odnoszą się wyłącznie do działalności operacyjnej, pozostałe pozycje sprawozdania, jak również saldo końcowe środków pieniężnych, pozostają takie same bez względu na rodzaj zastosowanej metody (tj. pośredniej lub bezpośredniej).

Rachunek przepływów pieniężnych
dostępny w serwisie
www.druki.gofin.pl

Szczegółowe zasady sporządzania rachunku przepływów pieniężnych określa Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 "Rachunek przepływów pieniężnych" (KSR nr 1). Jak wynika z objaśnień zawartych w pkt 5.7 tego standardu, metoda pośrednia w rachunku przepływów pieniężnych działalności operacyjnej polega na tym, że wynik finansowy netto roku obrotowego koryguje się o pozycje niepowodujące zmian stanu środków pieniężnych lub ich ekwiwalentów, jak też o wyniki innych działalności niż operacyjna oraz elementy pieniężne wyniku, które zalicza się do właściwych rodzajów działalności (inwestycyjnej, finansowej). Korekty w metodzie pośredniej polegają głównie na:

wyłączeniu pozycji niepieniężnych (np. amortyzacji, zmiany stanu rezerw, wyniku na działalności inwestycyjnej),
wyłączeniu pieniężnych przychodów (korzyści) i kosztów wpływających na wynik finansowy, ale dotyczących działalności inwestycyjnej lub finansowej (np. zapłacone odsetki od kredytów, odsetki otrzymane z tytułu inwestycji, otrzymane dywidendy),
uwzględnieniu zmian stanu krótkoterminowych aktywów (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych) oraz zobowiązań związanych z działalnością operacyjną.

Przykład

Spółka z o.o. "ABC" w grudniu 2020 r. zakupiła i przyjęła do użytkowania maszynę, za którą zapłaciła przelewem bankowym: 73.800 zł (w tym VAT: 13.800 zł). Maszyna ta była amortyzowana od 1 stycznia 2021 r. w wartości: 12.000 zł rocznie. W rachunku przepływów pieniężnych sporządzonym metodą pośrednią spółka ujęła:

1)	w 2020 r. - w działalności operacyjnej, w pozycji A.II.7. "Zmiana stanu należności", ze znakiem minus kwotę: 13.800 zł, a w działalności inwestycyjnej, w pozycji B.II.1. "Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych", wydatek w kwocie: 60.000 zł,
2)	w 2021 r. - korektę wyniku finansowego o wartość amortyzacji, w pozycji A.II.1. "Amortyzacja", w kwocie: 12.000 zł (analogicznie w latach kolejnych).