rachunkowość finansowa, sprawozdanie finansowe, księgi rachunkowe, rozliczenia międzyokresowe, MSR
lupa
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 22 (478) z dnia 20.11.2018

Leasing zwrotny samochodu osobowego

Spółka z o.o. zakupiła nowy samochód osobowy celem jego odsprzedaży leasingodawcy. Od momentu zakupu do pozyskania leasingu operacyjnego samochód znajdował się u dealera. Dopiero po podpisaniu umowy leasingu samochód został odebrany i rozpoczęto jego użytkowanie. Czy transakcję tę dla celów bilansowych należy traktować jak zakup-sprzedaż towaru handlowego, a następnie, po podpisaniu umowy leasingu operacyjnego, przyjęcie samochodu do ewidencji środków trwałych na podstawie zawartej umowy leasingu? Spółka rozlicza dla celów bilansowych leasing operacyjny, tak jak leasing finansowy.

Sprzedaż składnika aktywów i jednoczesne przejęcie tego składnika w leasing nazywamy leasingiem zwrotnym. W ten sposób zmienia się właściciel składnika majątku, ale nie zmienia się korzystający. Tym samym pierwotny właściciel, choć traci tytuł własności do majątku, nadal pozostaje jego faktycznym użytkownikiem.

1. Ogólne zasady rozliczania leasingu zwrotnego w księgach rachunkowych

Ustawa o rachunkowości nie definiuje pojęcia leasingu zwrotnego, nie są w niej również uregulowane zasady ewidencjonowania tego rodzaju operacji w księgach rachunkowych. Dlatego jednostki mogą - na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości - stosować uregulowania zawarte w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" (KSR nr 5).

Według KSR nr 5, na transakcję leasingu zwrotnego składają się - w świetle Kodeksu cywilnego - dwie umowy: sprzedaży określonych składników aktywów i oddania tych składników w leasing sprzedającemu (korzystającemu) przez nabywcę (finansującego). Obydwie umowy rozpatrywane są dla celów księgowych łącznie.

Pierwszym etapem transakcji leasingu zwrotnego jest zbycie przedmiotu umowy przez jego dotychczasowego właściciela finansującemu, który następnie - w drugim etapie - oddaje nabyte składniki aktywów do używania na zasadach leasingu operacyjnego lub finansowego korzystającemu, którym jest zbywca. Zazwyczaj przedmiot umowy pozostaje cały czas pod kontrolą zbywcy (jednocześnie korzystającego), zmienia się jedynie podmiot będący właścicielem tych aktywów.

Ewidencja księgowa sprzedaży przedmiotu umowy leasingu zwrotnego przez korzystającego

1. FS - sprzedaż składnika aktywów - pierwszy etap transakcji leasingu zwrotnego - u zbywcy przedmiotu umowy (korzystającego) - ujmuje się tak samo, jak typową umowę sprzedaży:
   a) wartość brutto:
      - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki",
   b) wartość netto:
      - Ma konto 73-0 "Sprzedaż towarów" lub 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne",
   c) VAT należny - jeżeli brak jest podstaw do nienaliczenia VAT:
      - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego".
2. Wyksięgowanie sprzedanego składnika:
   a) cena księgowa netto środka trwałego lub środka trwałego w budowie:
      - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
      - Ma konto 01 "Środki trwałe" (wartość netto) lub 08 "Środki trwałe w budowie",
   b) wartość według ceny zakupu lub nabycia towaru:
      - Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 33 "Towary".

W wyniku pierwszego etapu transakcji leasingu zwrotnego, zbywca przedmiotu umowy wykazuje zysk lub stratę na transakcji. Jeżeli jest to kwota istotna, to wymaga rozliczenia w czasie przez okres leasingu.

Ewidencja księgowa wyniku na sprzedaży przedmiotu leasingu zwrotnego

1. Rozliczenie wyniku na sprzedaży (kwota istotna):
   a) zysk:
      - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" lub 73-1 "Wartość sprzedanych towarów
         w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
   b) strata:
      - Wn konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe",
      - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" lub 73-0 "Sprzedaż towarów".

Jeżeli umowa leasingu operacyjnego ma charakter leasingu finansowego, to przedmiot umowy leasingu ujmowany jest w księgach rachunkowych w jego dotychczasowej wartości bilansowej powiększonej lub pomniejszonej odpowiednio o zysk lub stratę na sprzedaży. Ustalona w ten sposób wartość początkowa przedmiotu leasingu stanowi podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Ewidencja księgowa przyjęcia do używania przedmiotu leasingu zwrotnego

1. OT - przyjęcie przedmiotu leasingu do używania:
      - Wn konto 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 24-9/2 "Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu".
2. PK - korekta wartości początkowej przedmiotu leasingu o kwotę:
   a) zysku na sprzedaży:
      - Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów",
      - Ma konto 01 "Środki trwałe",
   b) straty na sprzedaży:
      - Wn konto 01 "Środki trwałe",
      - Ma konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe".

2. Samochód osobowy w leasingu zwrotnym w świetle przepisów o VAT

VAT naliczony w leasingu zwrotnym

Generalnie przy zakupie samochodu osobowego podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty VAT wykazanej w fakturze. Uznaje się, że samochód ten służy celom mieszanym, tj. może być wykorzystywany do celów firmowych, jak i do celów prywatnych podatnika. Odliczenie pełne (100%) przysługuje natomiast, gdy są spełnione dodatkowe warunki, tj. gdy podatnik będzie prowadził ewidencję przebiegu pojazdu, która potwierdzi, że samochód wykorzystywany jest wyłącznie do celów firmowych. Konieczne jest również złożenie do urzędu skarbowego druku VAT-26 oraz określenie zasad używania pojazdu (w regulaminie, czy innym dokumencie). Na zasadzie wyjątku, nie trzeba prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu (i składać ww. druku VAT-26) w przypadku samochodów przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży, sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika) lub oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze - jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika (por. art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT).

Aktywne druki i formularze Wzór informacji VAT-26 dostępny jest
w serwisie www.druki.gofin.pl
oraz w Programie DRUKI Gofin

Samochód osobowy w leasingu zwrotnym w świetle przepisów o VATNależy jednak zauważyć, iż organy podatkowe uznają, że sam fakt zakupu samochodu w celu odsprzedaży (tu: firmie leasingowej w ramach leasingu zwrotnego) nie oznacza, że sprzedaż samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 23 grudnia 2014 r., nr IBPP2/443-899/14/ICz, uznał że w przypadku leasingu zwrotnego podatnik może odliczyć tylko 50% kwoty VAT wykazanej w fakturze za zakup tego pojazdu. Organ podatkowy wyjaśnił: "(...) tylko w przypadku podatników, których przedmiotem działalności jest zbywanie samochodów osobowych jako towarów handlowych, możliwość odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia takich samochodów (pojazdów), nie jest ograniczona normą art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Okoliczność, że Wnioskodawca nabył pojazd z zamiarem dalszej odprzedaży nie jest decydująca do uznania, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) w związku z ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT i tym samym nie daje prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego w pełnym zakresie (...)".

Odprzedaż samochodu firmie leasingowej a VAT należny

Przy leasingu zwrotnym odsprzedaż samochodu firmie leasingowej następuje w bardzo krótkim czasie od zakupu. W związku z tym zastosowanie znajdzie tutaj art. 90b ustawy o VAT, który umożliwi odzyskanie nieodliczonego VAT od zakupu tego pojazdu. W takim przypadku uznaje się bowiem, że pojazd zmienił przeznaczenie, z tzw. celów mieszanych na cele wyłącznie firmowe. Odzyskanie nieodliczonego podatku może nastąpić poprzez korektę VAT dokonaną w miesiącu sprzedaży samochodu firmie leasingowej, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Okres korekty wynosi tu 60 miesięcy (a dla samochodów o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł - 12 miesięcy) i liczy się go od miesiąca, w którym nabyto samochód. Z kolei pozostały okres korekty należy liczyć począwszy od miesiąca sprzedaży samochodu do końca okresu korekty.

Jeżeli zatem zakup i odsprzedaż samochodu nastąpi w tym samym miesiącu, to pomimo że podatnik nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu, ostatecznie odliczy cały VAT od zakupu ww. pojazdu - 50% kwoty VAT bezpośrednio z faktury zakupu, a pozostałe 50% - poprzez korektę podatku.

Ewidencja księgowa korekty VAT, gdy sprzedaż samochodu osobowego
miała miejsce w okresie korekty

1. PK - korekta VAT dokonana w związku ze sprzedażą samochodu:
      - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
      - Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

3. Ewidencja zbycia przedmiotu umowy przez dotychczasowego właściciela na przykładzie liczbowym

Jak wynika z pytania już w momencie zakupu samochodu osobowego wiadomo, że ma być on przedmiotem leasingu zwrotnego. Zatem składnik ten wskazane jest potraktować jak towar. Wartość zakupionego samochodu jednostka może ująć (na podstawie otrzymanej faktury) bezpośrednio na koncie 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)". Z kolei przychód uzyskany ze sprzedaży jednostka może ująć (na podstawie wystawionej faktury sprzedaży dla firmy leasingowej) na koncie 73-0 "Sprzedaż towaru". Należy jednak zaznaczyć, iż w zależności od rodzaju działalności prowadzonej przez jednostkę (np. gdy prowadzi działalność usługową, a nie prowadzi działalności handlowej), przychód i rozchód przedmiotowego samochodu można również potraktować jako pozostałą działalność operacyjną. Wartość zakupionego samochodu zostanie wówczas odniesiona na konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", a przychód ze sprzedaży zaksięgowany zostanie na koncie 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". Ustawa o rachunkowości definiuje bowiem pozostałe koszty i przychody operacyjne jako koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki (por. art. 3 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy).

Więcej przeczytasz w Na temat rozliczania w księgach umowy
leasingu finansowego, gdy przedmiotem
jest samochód osobowy, można przeczytać
ZMR nr 21 z 2017 r. na str. 26

Następnie, po podpisaniu umowy leasingu, jeżeli ma on charakter leasingu finansowego, jednostka wprowadzi samochód osobowy do ewidencji środków trwałych.

Przykład

I. Założenia:

  1. Spółka z o.o. 1 października 2018 r. kupiła samochód osobowy za kwotę: 120.000 zł netto plus VAT: 27.600 zł. Samochód ten ma być przedmiotem leasingu zwrotnego. Z faktury zakupu spółka odliczyła 50% kwoty VAT, tj.: 13.800 zł. 22 października 2018 r. samochód ten odprzedano firmie leasingowej za kwotę równą cenie zakupu, tj.: 120.000 zł netto plus VAT: 27.600 zł. Samochód do momentu podpisania umowy leasingu znajdował się poza jednostką (na terenie salonu samochodowego).
     
  2. W miesiącu sprzedaży, czyli w październiku 2018 r., spółka skorygowała odliczony VAT od zakupu samochodu. Okres korekty dla tego samochodu (60 m-cy) obejmuje okres od października 2018 r. do września 2023 r. Ponieważ do końca okresu korekty pozostało 60 m-cy, podatnik odzyska cały nieodliczony VAT od zakupu samochodu, czyli kwotę: 13.800 zł.
     
  3. Spółka nie prowadzi działalności handlowej. Operację sprzedaży samochodu rozlicza na koncie pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych.
     
  4. W przykładzie pominięto przyjęcie samochodu osobowego do używania na podstawie umowy leasingu oraz ustalenie jego wartości początkowej.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. FZ - zakup samochodu osobowego:      
   a) kwota brutto zobowiązania 147.600 zł 30 24
   b) VAT podlegający odliczeniu: 27.600 zł × 50% =  13.800 zł 22-1 30
   c) odniesienie wartości bezpośrednio w pozostałe koszty operacyjne 133.800 zł 76-1 30
2. FS - odprzedaż samochodu osobowego firmie leasingowej:      
   a) cena sprzedaży brutto 147.600 zł 24  
   b) VAT należny 27.600 zł   22-2
   c) cena sprzedaży netto 120.000 zł   76-0
3. PK - korekta VAT dokonana w związku ze sprzedażą samochodu 13.800 zł 22-1 76-0

III. Księgowania:

Ewidencja zbycia przedmiotu umowy przez dotychczasowego właściciela na przykładzie liczbowym

www.PoradnikKsiegowego.pl - Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
PODATEK VAT - zasady rozliczania i weryfikacji

WSKAŹNIKI

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.