Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 6 (462) z dnia 20.03.2018
Kiedy w jednostce produkcyjnej stosuje się konta obrotów wewnętrznych?
Ustawa o rachunkowości dopuszcza dwie metody ustalania wyniku finansowego, tj. porównawczą i kalkulacyjną. W porównawczym rachunku zysków i strat występuje problem zachowania równowagi w tzw. zamkniętym kręgu kosztów. Krąg ten tworzą następujące konta:
- konto 49 "Rozliczenie kosztów",
- konta zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie",
- konta zespołu 6 "Produkty i rozliczenia międzyokresowe", z wyjątkiem tej części kosztów rozliczanych w czasie, które nie są związane z podstawową działalnością operacyjną,
- konto 70-1 "Koszt sprzedanych produktów".
W jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach zespołu 4 i 5 wejście do kręgu koszów następuje w momencie zaksięgowania kosztów prostych na kontach zespołu 4. Następnie koszty te są przenoszone za pośrednictwem konta 49 "Rozliczenie kosztów" na miejsca powstawania kosztów, tj. konta zespołu 5. Z kolei z kont zespołu 5, bezpośrednio lub za pośrednictwem konta 58 "Rozliczenie kosztów działalności", koszty te trafiają na konta zespołu 6, gdzie są aktywowane w postaci produkcji w toku, produktów gotowych oraz rozliczeń międzyokresowych. W końcowym etapie trafiają one na konto 70-1 "Koszt sprzedanych produktów", którego saldo na dzień bilansowy, w jednostkach sporządzających rachunek zysków i strat metodą porównawczą, przenosi się na konto 49 "Rozliczenie kosztów". Saldo końcowe konta 49 oznacza zmianę stanu produktów, które powinno odpowiadać wartości zmiany stanu produkcji w toku i produktów niesprzedanych oraz rozliczeń międzyokresowych. W ten sposób zamyka się krąg kosztów.
Saldo konta 49, które odpowiada księgowej zmianie stanu produktów, przenoszone jest na koniec roku obrotowego na wynik finansowy, zapisem:
- Wn/Ma konto 86 "Wynik finansowy", - Ma/Wn konto 49 "Rozliczenie kosztów". |
Uwaga: W przypadku księgowań na kontach z kręgu w korespondencji z kontami spoza kręgu, np. kontami zespołów 0, 1, 2, 3 oraz 7 (z wyłączeniem konta 70-1), saldo końcowe konta 49 nie odpowiada wartości zmiany stanu produkcji w toku i produktów niesprzedanych oraz rozliczeń międzyokresowych. Mamy wówczas do czynienia z wyjściem z kręgu kosztów lub wejściem do kręgu.
Przykładowe zdarzenia gospodarcze, które zakłócają zamknięty krąg kosztów w jednostce produkcyjnej |
|
W celu prawidłowego sporządzenia porównawczego rachunku wyników (ustalenia prawidłowej korekty z tytułu zmiany stanu produktów) w jednostce stosującej konta zespołu 4 i 5, w każdym przypadku wejścia lub wyjścia kosztu z kręgu wskazane jest stosowanie pomocniczo dwóch dodatkowych kont: 79-0 "Obroty wewnętrzne" oraz 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych". |
Koszty wychodzące z kręgu kosztów księguje się zapisem:
- Wn konto nieobjęte kręgiem kosztów (np. 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne"), - Ma konto 79-0 "Obroty wewnętrzne" |
oraz równocześnie: |
- Wn konto 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych", - Ma konto objęte kręgiem kosztów (np. 60 "Produkty gotowe i półprodukty"). |
Z kolei wejście do kręgu kosztów ujmuje się zapisem odwrotnym.
Salda kont 79-0 "Obroty wewnętrzne" oraz 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych" powinny być sobie równe, z tym że konto 79-0 wykazuje saldo Ma, a konto 79-1 wykazuje saldo Wn. W celu zachowania tej zgodności, należy dokonywać zapisów na obu kontach jednocześnie. Na koniec roku obrotowego saldo konta 79-0 przenosi się na wynik finansowy (konto 86), a saldo konta 79-1 przeksięgowuje się na konto 49 "Rozliczenie kosztów". Takie rozwiązanie ewidencyjne sprawia, iż koszty, które opuściły krąg i zostały ujęte na koncie 79-1 zamykają konto 49 (czyli zamykają krąg kosztów).
Przykład
Niedobór wyrobów gotowych
I. Założenia:
- W jednostce w wyniku inwentaryzacji stwierdzono niedobór 5 szt. wyrobów "A", których koszt wytworzenia wynosił: 110 zł/szt. Niedobór uznano za niezawiniony.
- Jednostka sporządza rachunek zysków i strat w wersji porównawczej, koszty podstawowej działalności operacyjnej ewidencjonuje na kontach zespołu 4 i 5, a wyroby gotowe objęła ewidencją bilansową według kosztu wytworzenia.
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. PK - niedobór wyrobów stwierdzony podczas inwentaryzacji: 5 szt. × 110 zł/szt. = | 550 zł | 24 | 79-0 |
oraz równolegle | 550 zł | 79-1 | 60-0 |
2. PK - rozliczenie niedoboru (niedobór niezawiniony) | 550 zł | 76-1 | 24 |
III. Księgowania:
Przykład
Wydanie wyrobów gotowych na rzecz budowy środka trwałego
I. Założenia:
- Na rzecz budowy środka trwałego jednostka przekazała 100 szt. wyrobów gotowych. Koszt wytworzenia tych wyrobów wyniósł: 8.000 zł.
- Wyroby gotowe objęte są w jednostce ewidencją bilansową według kosztu wytworzenia. Jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat, a ewidencję kosztów podstawowej działalności operacyjnej prowadzi na kontach zespołu 4 i 5.
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. RW - przekazanie wyrobów gotowych na rzecz budowy środka trwałego | 8.000 zł | 79-1 | 60-0 |
oraz równolegle | 8.000 zł | 08 | 79-0 |
III. Księgowania:
www.PoradnikKsiegowego.pl - Plan kont:
Baza przykładów ewidencji księgowej wraz z obszernym komentarzem | ||
www.plankont.gofin.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
05.12.2024 (czwartek)
09.12.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Rachunkowość
Forum aktywnych księgowych
|