Ewidencja towarów przekazanych do przerobu handlowego

Jesteśmy spółką jawną zajmującą się sprzedażą serów. Zakupione towary oddajemy do firmy zewnętrznej w celu ich pokrojenia oraz zapakowania. Ewidencję towarów prowadzimy w cenach nabycia. Czy wartość usługi zewnętrznej podwyższy wartość towarów? Czy powstałe w wyniku krojenia odpady powinniśmy zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych?

Adaptacja towarów do dalszej odsprzedaży to tzw. przerób handlowy. Można wyróżnić m.in. następujące rodzaje przerobu handlowego: paczkowanie, rozlewanie, sortowanie, uszlachetnianie. Wskazane jest, aby towar przekazany do przerobu handlowego zarówno własnego (wykonywanego we własnym zakresie), jak i obcego (zlecanego innym jednostkom), księgować na odrębnym koncie utworzonym w ramach konta 33 "Towary", np. na koncie 33-7 "Towary w przerobie".

Jeżeli towary objęte są ewidencją bilansową podczas składowania, to przekazanie towaru z własnego magazynu do przerobu obcego księguje się zapisem:

- Wn konto 33-7 "Towary w przerobie",
- Ma konto 33 "Towary".

W takim przypadku konto "Towary w przerobie" obciąża się wartością towarów wydanych do przerobu w takich samych cenach, po jakich przyjęto te towary do magazynu, to znaczy w cenach stosowanych w jednostce do ewidencji zapasów. Mogą to być rzeczywiste ceny zakupu, nabycia lub stałe ceny ewidencyjne.

Koszty przerobu obcego towarów, w naszej opinii, to koszty handlowe pokrywane z marży i w związku z tym nie jest wskazane zwiększać o ich kwotę wartości towarów poddanych przerobowi. Takie koszty księguje się wówczas bezpośrednio z dowodów źródłowych na odpowiednie konto w zespole 4 lub 5, zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu" lub 21 "Rozrachunki z dostawcami"

oraz równolegle (jeżeli jednostka prowadzi dodatkowo ewidencję na kontach zespołu 5):

- Wn konto zespołu 5,
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów".

W zakresie rozliczania kosztów przerobu obcego możliwe jest także inne rozwiązanie ewidencyjne polegające na ujęciu kosztów przerobu w cenie nabycia towarów. Jeżeli kierownik jednostki uzna, że taka ewidencja jest uzasadniona i zapisze ją w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady (politykę) rachunkowości, to może wówczas ująć te koszty w księgach rachunkowych, zapisem:

- Wn konto 33-7 "Towary w przerobie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu" lub 21 "Rozrachunki z dostawcami".

Ewidencja księgowa przyjęcia towarów z przerobu obcego do magazynu, według nowych cen ewidencyjnych (przyjętych do ewidencji zapasów po przerobie), przebiega zapisem:

- Wn konto 33 "Towary",
- Ma konto 33-7 "Towary w przerobie".

Różnicę miedzy wartością towarów przekazanych do przerobu a wartością towarów przyjętych z przerobu handlowego traktuje się jako odchylenia od cen ewidencyjnych i ujmuje zapisem:

- Wn/Ma konto 34-2 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów",
- Ma/Wn konto 33-7 "Towary w przerobie".

W procesie przerobu towarów mogą powstać ubytki lub straty, które rozlicza się w księgach rachunkowych następującymi zapisami:

1) ubytki towarów:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
- Ma konto 33-7 "Towary w przerobie",

2) straty ustalone w wyniku rozliczenia przerobu:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 33-7 "Towary w przerobie".

Przykład

Przekazanie towarów do przerobu obcego bezpośrednio po zakupie

I. Założenia:

Jednostka przekazała towary do przerobu obcego bezpośrednio po zakupie. Fakturę dokumentującą zakup towarów przekazanych do przerobu wystawiono na kwotę: 3.000 zł netto plus VAT: 690 zł.
Koszty przerobu obcego (na podstawie otrzymanej faktury) wyniosły: 700 zł netto plus VAT: 161 zł.
Towary po przerobie przyjęto do magazynu w nowej cenie ewidencyjnej, która wynosiła: 4.000 zł.
Do ewidencji i rozliczania kosztów jednostka stosuje wyłącznie konta zespołu 4.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. FZ - zakup towarów przekazanych do przerobu obcego bezpośrednio po zakupie:
a) wartość brutto faktury: 3.000 zł + 690 zł =	3.690 zł	30	21
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	690 zł	22-1	30
c) wartość netto	3.000 zł	33-7	30
2. FZ - zakup usług przerobu obcego:
a) wartość brutto faktury: 700 zł + 161 zł =	861 zł	30	21
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	161 zł	22-1	30
c) wartość netto zakupionej usługi	700 zł	40-2	30
3. PZ - przyjęcie towarów z przerobu do magazynu w nowych cenach ewidencyjnych	4.000 zł	33	33-7
4. PK - rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych: 4.000 zł - 3.000 zł =	1.000 zł	33-7	34-2