A A A

Inwentaryzacja aktywów i pasywów w 2009 r. - Dodatek nr 12 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 19 (259) z dnia 1.10.2009

Terminy inwentaryzacji

Terminy i metody inwentaryzacji

W świetle przepisów art. 26 ustawy o rachunkowości, poszczególne grupy składników majątku jednostki należy inwentaryzować w wymaganych terminach, wyłącznie przy zastosowaniu odpowiednich metod.

Generalnie jednostki zobowiązane są do przeprowadzenia inwentaryzacji aktywów i pasywów na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Jednak należy zaznaczyć, że termin i częstotliwość uważa się za dotrzymane, jeżeli jednostka przeprowadzi inwentaryzację w terminach określonych w art. 26 ust. 3 ustawy o rachunkowości, co prezentuje poniższa tabela.

Metoda inwentaryzacji

Termin i częstotliwość inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację poszczególnych składników aktywów i pasywów przeprowadzono:

Spis z natury

na ostatni dzień roku obrotowego (art. 26 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości):

-	aktywa pieniężne, czyli krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych),
-	papiery wartościowe w postaci materialnej,
-	rzeczowe składniki aktywów obrotowych (produkty gotowe, produkty w toku produkcji, półprodukty, materiały i towary) odpisywane w koszty w momencie ich zakupu lub wytworzenia,

na ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku (dla większości jednostek będzie to 15 stycznia następnego roku):

-	znajdujące się na terenie niestrzeżonym lub znajdujące się na terenie strzeżonym, lecz nieobjęte ewidencją ilościowo-wartościową rzeczowe składniki aktywów obrotowych (art. 26 ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości),
-	znajdujące się na terenie niestrzeżonym środki trwałe - z wyjątkiem środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości (art. 26 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości),
-	znajdujące się na terenie niestrzeżonym maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie (art. 26 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości),
-	składniki aktywów, będące własnością innych jednostek, powierzone do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania, z powiadomieniem tych jednostek o wynikach spisu; obowiązek spisu nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania (art. 26 ust. 2 ustawy o rachunkowości),

raz w roku:

-	zapasy towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki (art. 26 ust. 3 pkt 4 ustawy o rachunkowości),
-	zapasy drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną (art. 26 ust. 3 pkt 5 ustawy o rachunkowości),

raz w ciągu 2 lat (art. 26 ust. 3 pkt 2 ustawy o rachunkowości):

-	znajdujące się w strzeżonych składowiskach i objęte ewidencją ilościowo-wartościową zapasy:

•	materiałów,
•	towarów,
•	produktów gotowych,
•	półproduktów,

raz w ciągu 4 lat (art. 26 ust. 3 pkt 3 ustawy o rachunkowości):

-	nieruchomości zaliczone do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujące się na terenie strzeżonym inne środki trwałe oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie.

W drodze uzyskania potwierdzenia salda

na ostatni dzień każdego roku obrotowego (art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości):

-	papiery wartościowe w formie zdematerializowanej,

na ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku:

-	aktywa finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych lub przechowywane przez inne jednostki (z wyłączeniem papierów wartościowych w formie zdematerializowanej),
-	należności, w tym udzielone pożyczki (z wyjątkiem należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także inne aktywa i pasywa, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe),
-	powierzone kontrahentom własne składniki aktywów.

W drodze weryfikacji poprzez porównanie danych zawartych w księgach rachunkowych z danymi wynikającymi z dokumentów

na ostatni dzień każdego roku obrotowego (art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości):

-	środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony,
-	grunty oraz prawa zakwalifikowane do nieruchomości,
-	należności sporne i wątpliwe, a w bankach również należności zagrożone,
-	należności i zobowiązania wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych,
-	należności i zobowiązania z tytułów publicznoprawnych,
-	inne aktywa i pasywa, których zinwentaryzowanie w drodze spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe, a więc są to m.in.:

•	środki trwałe w budowie z wyjątkiem maszyn i urządzeń,
•	wartości niematerialne i prawne,
•	inwestycje zaliczone do aktywów trwałych,
•	rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów,
•	kapitały (fundusze) własne,
•	rezerwy,
•	fundusze specjalne,
•	aktywa i pasywa ewidencjonowane pozabilansowo.