Gazeta Podatkowa nr 60 (1517) z dnia 26.07.2018

Rachunek zysków i strat w fundacji

Nasza fundacja sporządziła rachunek zysków i strat za 2017 r. w wersji porównawczej. Za 2018 r. chcemy przygotować sprawozdanie finansowe na podstawie załącznika nr 6 do ustawy o rachunkowości. Rachunek zysków i strat zostanie zatem opracowany w wariancie kalkulacyjnym. W jaki sposób będzie należało wykazać dane porównawcze (za 2017 r.) w rachunku zysków i strat za 2018 r.?

Fundacje jako organizacje pozarządowe mają, co do zasady, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych na ogólnych zasadach rachunkowości (po spełnieniu określonych warunków mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów). W jednostkach prowadzących księgi rachunkowe, które jako rok obrotowy wybrały rok kalendarzowy, sprawozdanie finansowe za 2017 r. powinno zostać przygotowane i podpisane najpóźniej do końca marca 2018 r. Natomiast ostateczny termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego za 2017 r. upłynął z końcem czerwca 2018 r.

Na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą. Zmiana dotychczas stosowanych rozwiązań wymaga również określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymagane innymi przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres, w którym powyższe rozwiązania uległy zmianie. W przypadku takim, w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, należy podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian. Skutki zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych.

Jeżeli fundacja sporządziła rachunek zysków i strat za 2017 r. metodą porównawczą, a za 2018 r. opracuje go według załącznika nr 6 do ustawy, czyli w wariancie kalkulacyjnym (zgodnie z obowiązującymi przepisami), to powinna zaktualizować zasady (politykę) rachunkowości w tym zakresie.

W sprawozdaniu finansowym, w którym jednostka pierwszy raz sporządzi rachunek zysków i strat według nowego wariantu, należy odpowiednio zaprezentować dane porównawcze. W myśl bowiem art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowości w rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Warto pamiętać, że zasady prezentacji danych, zapewniające porównywalność sprawozdania finansowego określa Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 2).

Użyteczność danych sprawozdawczych - liczbowych i słownych - wykazanych w poszczególnych elementach składowych sprawozdania finansowego za rok obrotowy wzrasta, jeżeli użytkownik tego sprawozdania może dane sprawozdawcze zestawić z odpowiednimi danymi porównawczymi za poprzedni rok obrotowy. Dlatego jednostki są zobowiązane, zgodnie z przepisami art. 46, art. 47, art. 48a i art. 48b ustawy o rachunkowości, do przedstawienia w bilansie sytuacji majątkowej i finansowej na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy, a wynik finansowy w rachunku zysków i strat, zmiany kapitału (funduszu) własnego w zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz wpływy i wydatki w rachunku przepływów pieniężnych wykazać za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Danych za poprzedni rok obrotowy nie wykazują jedynie jednostki powstałe w bieżącym roku obrotowym, niemające poprzednika, w którego prawa i obowiązki weszły (pkt 7.1 KSR nr 7).

W przypadku zakłócenia porównywalności danych sprawozdawczych i porównawczych w wyniku zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości lub korekt błędów popełnionych w poprzednich latach obrotowych, dla zapewnienia porównywalności retrospektywnie przekształcone dane porównawcze wykazuje się uzupełniająco w odrębnej kolumnie bilansu - i jeżeli to praktycznie wykonalne - w rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych (pkt 7.6 KSR nr 7).

Z pkt 7.7 KSR nr 7 wynika, że w razie retrospektywnego przekształcenia danych porównawczych, nagłówek odpowiednich elementów sprawozdania finansowego może przyjąć postać określoną we wzorze 1 albo 2, w zależności od stosowanego przez jednostkę sposobu prezentacji danych sprawozdawczych i porównawczych (patrz ramka).