Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 16 (616) z dnia 20.08.2024

Przekształcenie spółki a obowiązek badania sprawozdania finansowego

Spółka cywilna w 2020 r. osiągnęła progi zobowiązujące do poddania badaniu przez biegłego rewidenta rocznego sprawozdania finansowego za 2021 r. W dniu 1 lutego 2022 r., jeszcze przed sporządzeniem sprawozdania za 2021 r., spółka cywilna została przekształcona w spółkę komandytową. Czy można uznać, że sprawozdanie finansowe za 2021 r. nie podlega badaniu z uwagi na fakt, że według art. 64 ustawy o rachunkowości obowiązkowi badania podlegają sprawozdania jednostek kontynuujących działalność?

W istocie art. 64 ustawy o rachunkowości ustanawia obowiązek przeprowadzania badań rocznych sprawozdań finansowych jednostek wskazanych w tym przepisie, ograniczając jednak dyspozycję tego przepisu do jednostek kontynuujących działalność. Chodzi tutaj o jednostki, dla których przyjęto kontynuacje działalności określoną w art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości. W myśl tego przepisu, przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego. Deklaracja kierownika jednostki o kontynuowaniu działalności przez minimum rok od dnia bilansowego podlega ujawnieniu we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego.

Następująca wskutek przekształcenia na mocy przepisów Kodeksu spółek handlowych zmiana formy prawnej jednostki gospodarczej nie jest okolicznością uzasadniającą przyjęcie braku kontynuacji działalności. Podmiot przekształcony zostanie co prawda wykreślony z właściwych rejestrów, lecz sama struktura gospodarcza zachowuje ciągłość i kontynuuje dotychczasową działalność, a z dniem przekształcenia wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki swojego prawnego poprzednika. Zwróćmy także uwagę na art. 29 ust. 3 ustawy o rachunkowości, gdzie ustawodawca wprost odniósł się do tego zagadnienia, wprowadzając zapis, iż otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego lub zmiana formy prawnej jednostki nie stanowią przeszkody do uznania, że działalność będzie kontynuowana. Zawarty w pytaniu argument mający przemawiać za brakiem obowiązku badania sprawozdania finansowego za 2021 r. nie znajduje w świetle powyższego uzasadnienia.