Uruchomienie akredytywy - ewidencja i rezentacja w bilansie

Spółka otworzyła akredytywę, która będzie zrealizowana dopiero w 2012 r. Jak prezentować tę pozycję w bilansie?

Akredytywa stosowana jest przez przedsiębiorstwa, które chcą ograniczyć ryzyko niezapłaconych należności za sprzedane towary lub usługi. Z akredytywy najczęściej korzysta się, gdy stronami transakcji są nowi kontrahenci, do których druga strona nie ma jeszcze pełnego zaufania lub, gdy transakcja dokonywana jest pomiędzy stronami dobrze się znającymi, ale istnieje obawa, że z jakiś przyczyn należność nie zostanie zapłacona, albo wtedy gdy, kwoty transakcji są wysokie, a przedsiębiorstwa ją zawierające cechuje ostrożność i przezorność.

Uruchomienie akredytywy w księgach rachunkowych dłużnika przebiega następującym zapisem:

- Wn konto 13-5/2 "Rachunek bankowy akredytywy",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Należy zauważyć, że konto 13-5/2 "Rachunek bankowy akredytywy" może wykazywać wyłącznie saldo debetowe (Wn), które odzwierciedlać będzie wartość środków zabezpieczonych akredytywą. Jeżeli termin realizacji akredytywy przypada w następnym roku obrotowym, saldo tego konta wykazuje się w aktywach bilansu w pozycji B.III.1 lit. c) "Krótkoterminowe aktywa finansowe - środki pieniężne w kasie i na rachunkach".

Czy koszty akredytywy związane z zakupem środka trwałego zwiększą jego wartość początkową?

Koszty dotyczące akredytywy, tj. prowizje i opłaty związane z jej otwarciem, ponosi podmiot ją zlecający, to znaczy dłużnik. Generalnie koszty te zalicza się do kosztów finansowych i ujmuje w księgach rachunkowych, zapisem:

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Jeżeli akredytywa dotyczy zakupu środka trwałego i koszty z tytułu jej otwarcia poniesione zostały przed przekazaniem środka trwałego do używania, to ich kwota - naszym zdaniem - będzie zwiększała wartość początkową środka trwałego.

W świetle bowiem art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości, cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,

2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Akredytywa jest zabezpieczeniem transakcji, w tym przypadku zakupu środka trwałego. W wielu przypadkach strony transakcji nie zdecydowałyby się na jej sfinalizowanie bez tego rodzaju zabezpieczenia. Koszty akredytywy mieszczą się zatem wśród rodzajów wydatków związanych z zakupem środka trwałego i zaliczanych do jego wartości początkowej. Tym samym koszty te w momencie poniesienia należy odnieść na konto 08 "Środki trwałe w budowie", zapisem:

- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".