A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 25 (924) z dnia 1.09.2016

Badanie sprawozdania finansowego w pierwszym roku działalności

W pierwszej połowie 2016 r. rozpoczęliśmy działalność jako spółka jawna. Osiągnięte wyniki sprzedaży oraz suma bilansowa przekroczyły wartości wynikające z ustawy o rachunkowości w zakresie ustalania obowiązku badania sprawozdania finansowego. Czy w związku z tym powinniśmy podpisać umowę o badanie sprawozdania za bieżący rok?

W przypadku podmiotów zobowiązanych do badania rocznego sprawozdania finansowego po osiągnięciu w danym roku obrotowym wielkości określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, obowiązek ten dotyczy badania sprawozdania finansowego za rok następny. Tak więc, jeżeli pytająca jednostka osiągnie co najmniej ustawowe wielkości w 2016 r., to wystąpi obowiązek przeprowadzenia badania rocznego sprawozdania finansowego za 2017 r.

Podmioty, których roczne sprawozdania finansowe podlegają obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta zostały określone w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Jak wynika z tego przepisu, badaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność m.in.: banków, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji czy spółek akcyjnych (z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji), a także pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Wielkości wyrażone w euro przelicza się na polskie złote po kursie średnim NBP z 31 grudnia roku, w którym je osiągnięto.

Powyższe oznacza, że w pierwszym roku działalności "pozostałych jednostek", w tym spółek jawnych, nie wystąpi obowiązek ich badania, ponieważ nie istnieją wartości osiągnięte w poprzednim roku obrotowym, które to decydują o ustaleniu takiego obowiązku.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, tj. osiągnięcia parametrów przychodów ze sprzedaży i sumy aktywów bilansu oraz przy założeniu kontynuacji działalności w następnym roku, obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta będzie podlegało roczne sprawozdanie finansowe sporządzone za 2017 r.

Podobnych wyjaśnień udzielono w publikacji redakcji "Rachunkowość", pt. "Ustawa z wyjaśnieniami uzgodnionymi z Departamentem Rachunkowości Ministerstwa Finansów", odpowiadając na pytanie w analogicznej sprawie, dotyczącej obowiązku badania sprawozdania finansowego nowo powstałej spółki z o.o. Stwierdzono tam m.in.: "Zważywszy że spółka rozpoczęła działalność w 2008 r., nie dysponuje ona danymi za rok poprzedzający obrotowy. Dlatego spółka, która osiągnęła w 2008 r. co najmniej dwie wielkości określone w art. 64 ust. 1 pkt 4, obowiązana będzie poddać badaniu swoje roczne sprawozdanie finansowe dopiero za rok 2009".

W uzupełnieniu dodajmy, że o ile istnieje taka wola wspólników, nie ma przeciwwskazań, aby roczne sprawozdanie finansowe za 2016 r. zostało poddane badaniu dobrowolnemu.

Przypomnijmy, iż wyboru biegłego rewidenta dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Organem zatwierdzającym sprawozdanie w spółkach osobowych prawa handlowego - są wspólnicy.

Na podstawie uchwały o wyborze biegłego rewidenta kierownik jednostki zawiera z nim umowę oraz powiadamia go o terminach inwentaryzacji. Zgodnie bowiem z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki zawiera z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych umowę o badanie lub przegląd sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym jego udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych.

Inwentaryzację większości składników majątku można rozpocząć nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego. Jeśli więc rok obrotowy jednostki jest zgodny z rokiem kalendarzowym, to inwentaryzację niektórych składników aktywów można przeprowadzać już od października 2016 r.

Dlatego też wybór biegłego rewidenta dokonującego badania sprawozdania finansowego za 2016 r. powinien nastąpić najpóźniej w IV kwartale tego roku, jeszcze przed rozpoczęciem inwentaryzacji, aby biegły mógł wziąć w niej udział (w charakterze obserwatora lub weryfikatora spisu).