Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 19 (427) z dnia 1.10.2016

Obligatoryjne doskonalenie zawodowe biegłych rewidentów

1. Zasady odbywania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego

Rok 2016 jest już kolejnym, tj. drugim rokiem obowiązywania nowych zasad odbywania obligatoryjnego doskonalenia zawodowego przez biegłych rewidentów. Zmiany w tym zakresie wprowadziła ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz. U. poz. 768).

Przypomnieć w tym miejscu należy, że według art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1000), dalej zwanej ustawą o biegłych rewidentach, biegły rewident jest obowiązany stale podnosić kwalifikacje zawodowe, w tym przez odbywanie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego w każdym roku kalendarzowym. Z art. 4 ust. 3 ustawy o biegłych rewidentach wynika, że Krajowa Rada Biegłych Rewidentów (KRBR) określa, w formie uchwały, zatwierdzanej przez Komisję Nadzoru Audytowego:

• zakres tematyczny obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, z wyjątkiem części dotyczącej samokształcenia zawodowego,
   
• okres rozliczeniowy i minimalną liczbę godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, w tym dopuszczalną liczbę godzin przypadających na samokształcenie zawodowe, dla biegłych rewidentów wykonujących zawód i niewykonujących zawodu.

Obowiązuje zasada proporcjonalności, co oznacza, że na każdy rok okresu rozliczeniowego przypada 40 godzin obligatoryjnego doskonalenia. Określono także minimalną roczną liczbę godzin szkoleniowych, którą biegły rewident zobowiązany jest odbyć w każdym roku kalendarzowym okresu rozliczeniowego. Wynosi ona 24 godziny lekcyjne, z tym że:

• co najmniej 16 godzin lekcyjnych biegły rewident zobowiązany jest odbyć poprzez udział w szkoleniu przeprowadzonym przez KRBR lub jednostkę uprawnioną,
   
• co najwyżej 8 godzin lekcyjnych biegły rewident może odbyć w ramach samokształcenia.

Uwaga: Godziny obligatoryjnego doskonalenia zawodowego odbyte w okresie rozliczeniowym ponad wymiar określony dla danego cyklu rozliczeniowego nie zostają zaliczone do kolejnego okresu rozliczeniowego.

Trzeba też zaznaczyć, że odbycie w każdym roku kalendarzowym szkolenia w wymiarze minimalnym (3 × 24 godziny lekcyjne = 72 godziny lekcyjne) nie zapewnia biegłemu rewidentowi osiągnięcia wymaganego limitu. Jak już wcześniej wskazano limit ten wynosi 120 godzin lekcyjnych (z czego na samokształcenie przypadać może nie więcej niż 48 godzin). W takim przypadku musi on odbyć dodatkowe szkolenia. Może to mieć miejsce w każdym roku kalendarzowym lub w dowolnym roku kalendarzowym, ale konieczne jest, aby odbyło się ono w ramach danego 3-letniego okresu rozliczeniowego.

2. Forma samokształcenia zawodowego

Samokształcenie zawodowe biegły rewident może odbyć wyłącznie w formach określonych w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 2014 r. w sprawie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów (Dz. U. poz. 1730), tj. przez:

• uczestnictwo w konferencjach lub
   
• pracę dydaktyczną, naukowo-dydaktyczną lub naukową, lub
   
• uczestnictwo w studiach wyższych, studiach trzeciego stopnia, studiach podyplomowych, lub
   
• uczestnictwo w szkoleniach przeprowadzanych w formie stacjonarnej lub w formie kształcenia na odległość z wykorzystaniem sieci Internet (e-learning), lub
   
• uczestnictwo w kursach kształcenia teoretycznego i praktycznego, lub
   
• udział w opracowywaniu projektów aktów prawnych, lub
   
• napisanie wydanych lub przyjętych do druku publikacji w formie książki, rozdziału w książce, artykułu w czasopiśmie fachowym, lub
   
• opracowanie wydanego programu multimedialnego, lub
   
• prowadzenie kursów, wykładów, wygłaszanie referatów na konferencjach lub szkoleniach.

Odbycie samokształcenia biegły rewident potwierdza złożonym przez siebie oświadczeniem zawierającym dane wymienione w § 5 rozporządzenia, tj.:

• imię i nazwisko oraz numer wpisu do rejestru biegłego rewidenta;
   
• sposób odbywania samokształcenia zawodowego;
   
• termin samokształcenia zawodowego;
   
• liczbę godzin samokształcenia zawodowego;
   
• zakres tematyczny samokształcenia zawodowego.

3. Przechowywanie dokumentów potwierdzających odbycie szkolenia

Na wezwanie KRBR biegły rewident obowiązany jest złożyć dokumenty potwierdzające odbycie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania (art. 4 ust. 2e ustawy o biegłych rewidentach). Nie należy zatem bez wezwania przesyłać do biura KRBR zaświadczeń lub certyfikatów potwierdzających odbycie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego w formie szkoleń organizowanych przez KRBR lub jednostkę uprawnioną oraz o samokształceniu. W sytuacji jednak, gdy doskonalenie zawodowe w ramach samokształcenia miałoby być zaliczone na poczet części rocznej minimalnej liczby godzin obligatoryjnego doskonalenia zawodowego (wynoszącego 24 godziny), biegły rewident powinien złożyć w KRBR oświadczenie do końca roku, w którym chce zaliczyć to szkolenie. Oznacza to, że jeżeli np. w 2016 r. biegły rewident realizowałby szkolenie wyłącznie w wymiarze minimalnym, tj. 24 godzinnym, z czego 16 godzin odbędzie jako szkolenie przeprowadzone przez KRBR lub jednostkę uprawnioną, a pozostałe 8 godzin w formie samokształcenia, to będzie obowiązany przesłać do KRBR oświadczenie o samokształceniu w terminie do 31 grudnia 2016 r.

W innej sytuacji, np. gdyby biegły rewident brał udział w każdym roku kalendarzowym, tj. w 2015, 2016 i 2017, w szkoleniu przeprowadzonym przez KRBR lub jednostkę uprawnioną w wymiarze wynoszącym 24 godziny, to zrealizowałby limit szkolenia w tej formie w każdym roku kalendarzowym oraz w ramach cyklu rozliczeniowego obejmującego lata 2015-2017 (3 × 24 = 72). Obowiązany będzie wówczas udokumentować odbyte szkolenie w latach 2015-2017 w formie samokształcenia w wymiarze wynoszącym 48 godzin oraz złożyć oświadczenie o samokształceniu do KRBR do ostatniego dnia okresu rozliczeniowego, którego oświadczenie dotyczy, tj. do 31 grudnia 2017 r.